Projekt gliwickiego ITS został zgłoszony do konkursu CUPT w ramach działania 8.3 Rozwój inteligentnych systemów transportowych i uzyskał dofinansowanie w wysokości 24 mln zł. To innowacyjny projekt w którym system automatycznie dopasowuje się do ruchu, ale w każdej chwili można też wprowadzać w nim zmiany manualnie. O projekcie i jego wdrożeniu opowiada Zygmunt Frankiewicz, prezydent Gliwic.
Artur Kostrzewa: Kto pracował nad tym projektem i jak długo trwały pracy nad nim?
Zygmunt Frankiewicz: Projekt został przygotowany przez Biuro Rozwoju Miasta Urzędu Miejskiego w Gliwicach, naszą jednostkę Zarząd Dróg Miejskich oraz spółkę miejską Śląska Sieć Metropolitalna. Jego opracowanie zajęło ok. 6 miesięcy. W pierwszym etapie objęto nim 15 skrzyżowań w ciągu dwóch głównych, wylotowych ulic miejskich, którymi dojechać można bezpośrednio do autostrady A4. Realizacja tej części projektu trwała około 5 miesięcy. Drugi etap obejmuje kolejnych 45 skrzyżowań, a czas jego realizacji to 9 miesięcy od momentu wyłonienia wykonawcy. Aktualnie jesteśmy na etapie kontroli ex-ante w Centrum Unijnych Projektów Transportowych. Po zakończeniu tej procedury zostanie ogłoszony przetarg na realizację drugiego etapu z terminem realizacji w 2012 roku.
Głównym celem projektu było opracowanie rozwiązań, które pozwolą na skrócenie czasu przejazdu przez centrum miasta.
Artur Kostrzewa: Jakie będą efekty działania systemu – czas podróży, bezpieczeństwo, ratownictwo, ekologia, inne?
Zygmunt Frankiewicz: Głównym celem projektu było opracowanie rozwiązań, które pozwolą na skrócenie czasu przejazdu przez centrum miasta. Tym samym zmniejszeniu ulegnie emisja spalin. Zapewniony zostanie szybszy dojazd służb ratowniczych do miejsca zdarzenia. Na płynności przejazdu zyska również część linii autobusowych – skrócony zostanie czas podróży.
Artur Kostrzewa: Czy są prowadzone badania ruchu na podstawie których w przyszłości będzie można ocenić efektywność działania systemu?
Zygmunt Frankiewicz: Przed przystąpieniem do projektu przygotowano wskaźnik, według którego po zakończeniu całego zadania będzie można ocenić efektywność jego funkcjonowania. System obejmuje cały układ drogowy Gliwic, który jest nadal modernizowany, na przykład poprzez budowę obwodnicy miasta czy realizowany projekt Drogowej Trasy Średnicowej. Nadal powstają nowe generatory ruchu – takie jak choćby centra handlowe. To wszystko sprawia, że dokładne określenie efektywności działania systemu nie jest jeszcze możliwe.
Aktualnie testujemy procedury obsługi systemu w dwóch ciągach komunikacyjnych obejmujących 10 skrzyżowań. Dane z punktów pomiarowych są udostępnione na stronie www.zdm.gliwice.pl.
Artur Kostrzewa: Jakie są koszty utrzymania systemu i czy zwrócą się np. z dłuższej eksploatacji dróg lub tańszej komunikacji publicznej, a może z oszczędności czasu.
Zygmunt Frankiewicz: Ze wstępnej analizy kosztów funkcjonowania systemu wynika, że skróci on znacznie czas przejazdu przez miasto, a to będzie skutkowało np. oszczędnościami na paliwie. Warto nadmienić także, że planujemy zatrudnić do obsługi systemu osoby niepełnosprawne ruchowo. Dodatkowo wszystkie urządzenia zastosowane w systemie staramy się dobierać bardzo dokładnie, biorąc pod uwagę np. zużycie energii (wymiana starych latarń sygnalizacji świetlnych na nowe latarnie tupu LED). Tak więc robimy wszystko, aby system nie generował nadmiernych, niepotrzebnych wydatków. Natomiast w obecnej chwili nie ma możliwości wyliczenia dokładnego kosztu działania systemu. Można jednak zdecydowanie powiedzieć, że taka inwestycja z wielu względów jest uzasadniona i opłacalna.
Artur Kostrzewa: Czy jest przewidziana integracja z systemem wojewódzkim, krajowym lub
międzynarodowym?
Zygmunt Frankiewicz: Gliwicki Systemy ITS jest przygotowany do działania nie tylko na obszarze miasta, ale także w aglomeracji śląskiej. Nasz system jest otwarty. Przesył danych pomiędzy punktami dostępowymi – np. sygnalizacjami świetlnymi – a centrum sterowania ruchem odbywa się za pomocą łączy nieprzewodzących impulsów elektrycznych (światłowodów) lub bezprzewodowo przez siec WIMAX działającą w standardzie 802.16e. Dzięki systemowi transmisji danych będzie można zarządzać sygnalizacją świetlną lub urządzeniami bezpieczeństwa ruchu drogowego w miejscach trudnodostępnych, to znaczy takich, w których w związku z warunkami terenowymi – np. gęstą infrastrukturą podziemną lub w otoczeniem zabytkowym – możliwość prowadzenia jakichkolwiek prac budowlanych jest utrudniona.
Dzięki transmisji danych przez sieć WIMAX będzie można zarządzać sygnalizacją świetlną w miejscach trudnodostępnych, np. gęstą infrastrukturą podziemną lub w otoczeniem zabytkowym.
Artur Kostrzewa: Czy przewiduje się współpracę z dostawcami systemów biznesowych takimi jak Google, automapa ZUMI, Targeo, itd.?
Zygmunt Frankiewicz: Istnieje taka możliwość ze względu na dużą liczbę punktów pomiarowych na terenie miasta. W sam projekt możliwość takiej współpracy nie została wpisana, gdyż nie to było priorytetem. Jesteśmy jednak zainteresowani podjęciem współpracy na tych obszarach.
Artur Kostrzewa: Czy gdyby taki projekt miałby być stworzony po raz drugi, to zrobilibyście go tak samo, czy inaczej mając już te doświadczenia?
Zygmunt Frankiewicz: W oparciu o dotychczasowe doświadczenia nabyte podczas realizacji pierwszego etapu projektu wiemy, że gdybyśmy mieli ponownie realizować tego rodzaju koncepcję nie dzielilibyśmy jej na etapy, lecz potraktowalibyśmy ją jako jedną całość.
Artur Kostrzewa: Czy w związku z tym możecie dać jakieś rady dla innych miast, na co zwrócić
uwagę, czego się wystrzegać przy tworzeniu projektów, by były jak najlepsze?
Zygmunt Frankiewicz: Każde miasto ma inną specyfikę, inną infrastrukturę drogową, do której należy dopasować system zarządzania ruchem. Mówiąc krótko system taki, aby dobrze działał, musi zostać „skrojony na miarę”.
Wybraliśmy system półautomatyczny, który w części dopasowuje się do ruchu. Będzie jednak stał za nim człowiek, który w razie potrzeby będzie reagował i wprowadzał konieczne modyfikacje.
Wybraliśmy system półautomatyczny, który w części dopasowuje się do ruchu. Będzie jednak stał za nim człowiek, który w razie potrzeby będzie reagował i wprowadzał konieczne modyfikacje.
Informacje o prezydencie Gliwic
Zygmunt Frankiewicz, dr hab. inż., urodził się w 1955 roku w Gliwicach. W 1979 roku ukończył z wyróżnieniem Politechnikę Śląską i przez wiele lat był pracownikiem naukowym tej uczelni. W latach 1979-1993 pracował w Zakładzie Elektroniki Biomedycznej, Wydziału Automatyki, Elektroniki i Informatyki, gdzie w 1987 roku uzyskał stopień doktora nauk technicznych, a następnie w 1994 roku stopień naukowy doktora habilitowanego nauk technicznych. Od roku 1996 – 2003 działalność naukową kontynuował jako profesor nadzwyczajny w Katedrze Podstaw Systemów Technicznych na Wydziale Organizacji i Zarządzania Politechniki Śląskiej.
W latach 1990 – 2002 pracował na rzecz miasta jako radny Rady Miejskiej w Gliwicach. W latach 1990 –1993 Przewodniczący Komisji ds. Rozwoju Miasta oraz Komisji Gospodarki Przestrzennej i Ochrony Środowiska, a od lutego 1993 roku Przewodniczący Rady Miejskiej.
We wrześniu 1993 roku został wybrany Prezydentem Miasta Gliwice i piastuje ten urząd nieprzerwanie do dzisiaj.
Założyciel Platformy Obywatelskiej w województwie śląskim.
Współzałożyciel, członek i w latach 2001 – 2004 oraz od 2008 do chwili obecnej przewodniczący Stowarzyszenia „Gliwicka Inicjatywa Obywatelska”. Bezpartyjny.
Żona Anna jest informatykiem, ma dwoje dorosłych dzieci – córkę Bognę i syna Artura. W wolnym czasie uprawia kajakarstwo, chętnie wypoczywa w górach – latem i jesienią w czasie wędrówek górskich, zimą – na nartach.
Zygmunt Frankiewicz równie aktywnie uczestniczy w działalności samorządowej na szczeblu ponadlokalnym. Jest członkiem Regionalnego Komitetu Sterującego. Od 1995-2000 oraz od 2003 do chwili obecnej pełni społecznie funkcję Przewodniczącego Śląskiego Związku Gmin i Powiatów, największej regionalnej organizacji samorządu lokalnego w Polsce. Jest inicjatorem wielu przedsięwzięć o charakterze ponadlokalnym. Opracował i przedstawił do konsultacji projekt utworzenia Górnośląskiego Związku Metropolitalnego.
Informacje o mieście Gliwice
Gliwice położone są w południowo-zachodniej Polsce, w zachodniej części województwa śląskiego, nad rzeką Kłodnicą. Liczą ponad 190 tys. mieszkańców, zajmują ok. 134,2 km2 powierzchni. Jako jedno z czternastu miast wchodzą w skład Metropolii Silesia, największego organizmu wielkomiejskiego w tej części Europy.
Akademicki charakter miasta to zasługa Politechniki Śląskiej, jednej z największych w Polsce uczelni technicznych, Gliwickiej Wyższej Szkoły Przedsiębiorczości oferującej kształcenie na kierunkach ekonomiczno-humanistycznymi oraz Nauczycielskiego Kolegium Języków Obcych. W Gliwicach istnieją także placówki Polskiej Akademii Nauk: Instytut Inżynierii Chemicznej, Instytut Informatyki teoretycznej oraz Centrum Materiałów Polimerowych.
W Gliwicach znajduje się największa z czterech podstref Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej. Podstrefa gliwicka obejmuje tereny o łącznej powierzchni 981 ha, z czego na 378 ha na obszarze miasta. Swoje fabryki zlokalizowali tutaj przedstawiciele m.in. przemysłu motoryzacyjnego, chemicznego i logistyki.
Swym mieszkańcom i odwiedzającym miasto gościom Gliwice zapewniają bogatą ofertę rekreacyjną i kulturalną. Na szczególną uwagę zasługują liczne tereny zielone oraz odnowiona Palmiarnia Miejska. W 4 pawilonach Palmiarni zgromadzono ponad 5600 roślin, z których najstarsze mają ponad 100 lat. Do dyspozycji gości i mieszkańców jest Gliwicki Teatr Muzyczny, a także kina, galerie, kluby, najstarsze na Śląsku Muzeum oraz Ruiny Teatru Miejskiego, obecnie rewitalizowane, zapewniające niepowtarzalny klimat prezentowanym przedsięwzięciom artystycznym.
Symbolem miasta jest Radiostacja Gliwicka, 110-metrowa wieża z modrzewiowego drewna wokół której zaaranżowano doskonałe miejsce rekreacji. Wieczorem można podziwiać wspaniałą iluminację – wieża rozbłyska kolorowymi światłami.
Dogodne położenie komunikacyjne to zasługa istniejących i budowanych połączeń drogowych. Na terenie miasta krzyżują się autostrady A4 i A1, wygodne połączenie z sąsiednimi miastami zapewniają drogi krajowe DK 88 (kierunek Opole – Bytom), DK 901 (kierunek Poznań), DK 79 (kierunek Rybnik, Chałupki), DK 44 (kierunek Mikołów, Skoczów, Cieszyn).
W południowej części Gliwic (2 km od centrum) znajduje się lotnisko sportowe, obsługujące lekkie samoloty pasażerskie, a w odległości 43 km od miasta leży Międzynarodowy Port Lotniczy Katowice.
