Trójmiejski TRISTAR to jeden z największych projektów ITS w Polsce. Koszt jego wdrożenia wyniesie ponad 184 mln zł. (156 mln zł dofinansowania ze środków UE). “Zgodnie z założeniami, w efekcie realizacji projektu nastąpi skrócenie czasu przejazdu wszystkich pojazdów o 5,5 proc. oraz skrócenie czasu podróży środkami transportu zbiorowego o 6,5 proc.” – mówi Wojciech Szczurek, prezydent Gdyni.
Artur Kostrzewa: Tristar to jeden z największych projektów ITS i chyba też jednym z najstarszych?
Wojciech Szczurek: Autorami projektu są naukowcy z Katedry Inżynierii Drogowej Politechniki Gdańskiej. Pierwsze prace nad przedsięwzięciem rozpoczęły się w 2002 roku. Powstała wtedy ogólna koncepcja zintegrowanego systemu zarządzania ruchem dla Gdyni oraz dla obwodnicy Trójmiasta, w kolejnych latach opracowano koncepcje ogólne dla Sopotu oraz Gdańska, a w 2007 koncepcję szczegółową.
Artur Kostrzewa: Jakie będą efekty działania systemu – czas podróży, bezpieczeństwo, ratownictwo, ekologia, inne?
Wojciech Szczurek: Po ulicach Trójmiasta będziemy jeździli łatwiej i bezpieczniej. System umożliwi, poprzez ogólnodostępny internetowy serwis informacyjny, zapoznanie się z aktualną sytuacją na drogach. Informacje dotyczące rzeczywistego czasu odjazdu pojazdów komunikacji publicznej będą przekazywane, oprócz portalu internetowego, również za pośrednictwem tablic znajdujących się na przystankach. Na portalu internetowym oraz w terminalach pasażerskich zlokalizowanych w głównych węzłach transportowych Trójmiasta każdy będzie mógł zaplanować swoją podróż. Wraz z wprowadzeniem systemu TRISTAR transport zbiorowy uzyska priorytet w sygnalizacji świetlnej na skrzyżowaniach, co z pewnością poprawi jego punktualność. Za pośrednictwem tablic o zmiennej treści, w zależności od sytuacji, kierowcy będą informowani np. o wypadkach drogowych i zalecanych objazdach oraz czasie przejazdu pomiędzy wybranymi miejscami w Trójmieście.
Dla kierowców szczególnie ważną informacją będą komunikaty o liczbie i lokalizacji wolnych miejsc parkingowych, które pozwolą na szybkie i skuteczne zaparkowanie pojazdu nawet w centrum miasta. Znaki zmiennej treści będą ostrzegały kierowców o warunkach pogodowych oraz ograniczały dopuszczalną prędkość w przypadku złych warunków atmosferycznych, co poprawi bezpieczeństwo ruchu.
System sterowania ruchem drogowym usprawni poruszanie się pojazdów dzięki dostosowaniu parametrów sygnalizacji do bieżącego natężenia ruchu, co w konsekwencji zmniejszy kolejki pojazdów. Usprawnienie systemu komunikacji w naszej aglomeracji pozwoli na upłynnienie ruchu i skrócenie czasu podróży, a co za tym idzie ograniczy emisję spalin. Zgodnie z założeniami, w efekcie realizacji projektu nastąpi skrócenie czasu przejazdu wszystkich pojazdów o 5,5 proc. oraz skrócenie czasu podróży środkami transportu zbiorowego o 6,5 proc.
Artur Kostrzewa: Czy są prowadzone badania ruchu na podstawie których w przyszłości będzie można ocenić efektywność działania systemu?
Wojciech Szczurek:Eksperci Politechniki Gdańskiej, którzy opracowali koncepcję systemu, opierali się na takich właśnie badaniach i analizach ruchu. Bez rzetelnej analizy i obiecujących prognoz nie zabieralibyśmy się do tak potężnego projektu i bez niej, jako swoistego biznesplanu – nie mielibyśmy szans na unijną dotację. Do określenia społeczno-ekonomicznych wskaźników przedsięwzięcia wykorzystane zostały pomiary i analizy przeprowadzone w 2007 i 2008 roku wraz z m.in. prognozami rozwoju ruchu (w tym motoryzacji i struktury przewozów), liczebności i struktury ludności oraz wskaźników makroekonomicznych w ciągu najbliższych 25 lat.
Stosowne badania rezultatów będą także przeprowadzone po zakończeniu wszystkich działań.
Artur Kostrzewa: Jakie są koszty utrzymania systemu i czy zwrócą się na przykład dzięki dłuższej eksploatacji dróg lub tańszej komunikacji publicznej, a może dzięki oszczędności czasu.
Wojciech Szczurek: Jak wspomniałem wskaźniki społeczno-ekonomiczne wykazują, iż przedsięwzięcie jest bardzo efektywne. System przyniesie korzyści użytkownikom dzięki zmniejszeniu liczby wypadków, emisji spalin, kosztów eksploatacji pojazdów oraz skróceniu czasu podróży kierowców i pasażerów.
Artur Kostrzewa: Czy jest przewidziana integracja z systemem wojewódzkim, krajowym lub międzynarodowym?
Wojciech Szczurek: Przewidujemy współpracę z systemem, który w przyszłości tworzony będzie przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad, w szczególności w zakresie obsługi ruchu na Obwodowej Trójmiasta, Południowej Obwodnicy Gdańska czy Obwodnicy Północnej Aglomeracji Trójmiejskiej. Wstępne koncepcje systemów były wspólne, tworzony System TRISTAR będzie zatem skoordynowany z częścią systemu GDDKiA obejmującą aglomerację Trójmiasta.
Artur Kostrzewa: Kto będzie właścicielem i dysponentem danych w systemie?
Wojciech Szczurek: Właścicielem danych pomiarowych zgromadzonych w systemie będzie odpowiednia gmina, z obszaru której określone dane zostały pobrane, natomiast dysponentem wszystkich danych w obrębie systemu będzie każda z gmin będących partnerem w projekcie. Tworzymy zintegrowany system, który będzie posiadał wspólną bazę danych. Zgromadzone w niej wyniki pomiarów użytkować będą na równych zasadach Gdynia, Gdańsk i Sopot.
Artur Kostrzewa:Czy przewiduje się współpracę z dostawcami systemów biznesowych takimi jak Google, automapa ZUMI, Targeo i tym podobne?
Wojciech Szczurek: Na obecnym etapie nie przewidujemy współpracy z dostawcami tego typu systemów ze względu na potencjalny komercyjny charakter usług przez nich świadczonych. Mogłoby to skomplikować rozliczenie projektu dofinansowanego w znacznej części ze środków europejskich. Tworzymy odrębny system, który upubliczniać będzie właściwe informacje przy pomocy własnych narzędzi systemowych.
Artur Kostrzewa: Czy gdyby taki projekt miałby być stworzony po raz drugi, to zrobilibyście go tak samo, czy inaczej mając już te doświadczenia?
Wojciech Szczurek: Stworzenie projektu poprzedziły specjalistyczne badania i analizy. W efekcie tych działań powstaje obecnie dogłębnie przemyślany system odpowiadający konkretnym potrzebom Trójmiasta w zakresie zarządzania ruchem. Przy istniejących uwarunkowaniach administracyjnych, technicznych i finansowych nie ma więc potrzeby zmieniania czegokolwiek.
Artur Kostrzewa: Czy w związku z tym ma Pan jakieś rady dla innych miast, na co zwrócić uwagę, czego się wystrzegać przy tworzeniu projektów, tak by były jak najlepsze?
Wojciech Szczurek: Punktem wyjścia dla przygotowania dobrego projektu z zakresu inteligentnych systemów transportowych powinno być przeprowadzenie badań układu transportowego, które pozwalają na wyciągnięcie wniosków dotyczących usprawnienia zarządzania ruchem drogowym na danym obszarze. Dopiero powstała w ten sposób diagnoza powinna być podstawą do stworzenia koncepcji, która będzie podstawą do dalszego projektowania i dopracowywania szczegółów konkretnych rozwiązań. Pogłębiona analiza, wykonana przed przystąpieniem do projektowania konkretnych rozwiązań, gwarantuje iż funkcjonalność powstałego systemu będzie odpowiadała rzeczywistemu zapotrzebowaniu użytkowników.
Artur Kostrzewa: Na jakim etapie jest teraz inwestycja?
Wojciech Szczurek: Na początku grudnia bieżącego roku wybrano wykonawcę systemu. Najkorzystniejsza okazała się oferta złożona przez firmę Qumak-Sekom S.A., która zaoferowała najniższą cenę. Dwóch uczestników przetargu złożyło odwołania od rozstrzygnięcia postępowania do prezesa Krajowej Izby Odwoławczej, czekamy zatem na zakończenie postępowania odwoławczego, następnie na wynik kontroli uprzedniej prowadzonej przez prezesa Urzędu Zamówień Publicznych. Wtedy będziemy mogli podpisać umowę z wykonawcą. Liczę, że prace ruszą na początku przyszłego roku.
Informacje o prezydencie Gdyni
Wojciech Szczurek urodził się w 1963 w Gdyni, absolwent Uniwersytetu Gdańskiego, doktor prawa, z zawodu sędzia. W latach 1989–1994 pracował w Sądzie Rejonowym w Gdyni, był asesorem i sędzią, orzekał w wydziale cywilnym.
Współorganizował gdyński Komitet Obywatelski. Z gdyńskim samorządem związany od 1990 roku, kiedy został radnym Rady Miasta. W latach 1991–1998 był przewodniczącym rady, równocześnie reprezentował miasto w Sejmiku Samorządowym Województwa Gdańskiego. W drugiej połowie lat 90. przystąpił do Ruchu Stu. Później stanął na czele „Samorządności”, które jest ugrupowaniem lokalnym.
Prezydent Gdyni od 1998 roku. W wyborach samorządowych w 2010 roku wybrany na trzecią kadencję. Uzyskał w nich ponad 87% poparcia w pierwszej turze, co – podobnie jak we wcześniejszych głosowaniach – było najlepszym wynikiem w kraju wśród prezydentów miast (wcześniej otrzymał w latach 2002 i 2006 odpowiednio: 77,26% oraz 85,81% głosów).
Niezwiązane z żadną partią polityczną ugrupowanie Samorządność, którego jest liderem, w ostatnich wyborach uzyskało bezwzględną większość w Radzie Miasta otrzymując 21 mandatów z 28.
Wypełnia funkcję prezydenta postrzegając miasto jako organizm, którego oblicze kształtowane jest poprzez podejmowane decyzje na całe dziesięciolecia.
Wśród licznych nagród i wyróżnień wymienić należy Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (za zasługi dla rozwoju samorządu terytorialnego oraz osiągnięcia w pracy zawodowej i społecznej) oraz Złoty Krzyż Pro Ecclesia et Pontifice (jedno z najwyższych wyróżnień przyznawanych przez Ojca Świętego osobom świeckim), statuetkę Wektora przyznaną dwukrotnie przez Konfederację Pracodawców Polskich (za rok 2006 za stworzenie nowej definicji słowa “Gospodarz” oraz “efektywne i efektowne gospodarowanie przedsiębiorstwem Gdynia”) oraz w 2008 (za “obywatelski upór i uwieńczone sukcesem wieloletnie starania, by Autostrada Bursztynowa połączyła Pomorze z macierzą”) czy Nagrodę im. Andrzeja Bączkowskiego (za rok 2010) przyznawaną osobom, które stanowią wzór służby publicznej.
Autor książki pt. Działalność gospodarcza gmin w portach morskich (Gdańsk 2002) oraz wielu artykułów prasowych z zakresu prawa i samorządności; współautor książki Prawo w portach morskich (Warszawa 1998).
Żona Barbara jest doktorem nauk biologicznych, mają trzech synów.
Czas wolny najchętniej spędza na spacerach. Jego pasją jest poznawanie smaków kuchni świata od strony praktycznej.
Informacje o Gdyni
Gdynia leży w województwie pomorskim, nad Morzem Bałtyckim. Położenie nad brzegiem Zatoki Gdańskiej, z urokliwym i rzadkim na polskim wybrzeżu stromym klifem, plażą w centrum miasta oraz bezpośrednie sąsiedztwo Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego z jego morenowymi wzniesieniami i licznymi potokami składają się na niepowtarzalną atmosferę i klimat miasta. stromymPrawa miejskie uzyskała w 1926 roku. Podstawą tej decyzji była potrzeba budowy portu, który powstał by zapewnić Polsce nieskrępowany dostęp do morza dla wymiany handlowej i okrętów marynarki wojennej.
Dynamiczny rozwój portu i miasta sprawił, że w 1939 roku Gdynię zamieszkiwało już 127.000 osób, a dawna rybacka wioska stała się nowoczesnym, tętniącym życiem ośrodkiem. Obecnie liczy 250.000 mieszkańców, a jej powierzchnia zajmuje 13.514 ha.
Rozwój Gdyni został dramatycznie zahamowany przez wybuch II wojny światowej. Miasto nie ucierpiało w wyniku działań wojennych, ale port i stocznia uległy całkowitemu zniszczeniu, a ludność została w większości przez Niemców wysiedlona lub trafiła do obozów koncentracyjnych, wielu mieszkanców nigdy nie powróciło do swoich domów.
Po wojnie Gdynia stała się największą bazą remontową polskiej floty, a stocznia im. Komuny Paryskiej i port były największymi pracodawcami w mieście, które szybko podniosło się z wojennych zniszczeń i strat. Tragicznym doświadczeniem lat powojennych były krwawe wydarzenia Grudnia 1970, których pamięć jest w mieście ciągle żywa. Dzisiejsza Gdynia jest nowoczesnym ośrodkiem gospodarki morskiej, handlu międzynarodowego, nauki i szkolnictwa wyższego, kultury i turystyki. Jest chętnie przytaczanym przykładem miasta sukcesu, miasta ludzi przedsiębiorczych, aktywnych i odważnych.
W mieście działa 9 uczelni wyższych, liczba studentów przekracza 16.000. Istniejące w Gdyni placówki kultury, ze słynnym Teatrem Muzycznym oraz Teatrem Miejskim, który jest organizatorem liczącego się w kraju Festiwalu Polskich Sztuk Współczesnych R@port, kluby muzyczne oraz znakomity Heineken Open’er Festival – to najwyższej próby oferta dla każdego widza i słuchacza, przyciąjąca zarówno mieszkańców, jak i licznych gości, przyjeżdżających specjalnie do Gdyni, by uczestniczyć w tych wydarzeniach.
Oddana w ostatnich latach do użytku Trasa Kwiatkowskiego połączyła gdyński port z obwodnicą Trójmiasta, a Droga Różowa oraz ulica Janka Wiśniewskiego usprawniły komunikację w samym mieście. Nowo wybudowany Narodowy Stadion Rugby oraz stadion piłkarski służą gdyńskim drużynom i kibicom. Największą realizowaną obecnie inwestycją jest rozbudowa Pomorskiego Parku Naukowo-Technicznego. Powierzchnia nowych budynków wyniesie 60 tys. m², znajdzie tam miejsce około 300 nowych firm.
