Cała treść

Stan bezpieczeństwa ruchu drogowego w Polsce

W 2011 r. w 40 tys. wypadków drogowych zginęło 4,2 tys. osób, a 49 tys. zostało rannych. To wzrost o 7,2 proc. liczby zabitych w stosunku do 2010 r. Wzrosła też o 3,2 proc. ilość rannych, spadła o 1,1 proc. ilość kolizji. Większość wypadków miała miejsce na drogach jedno-jezdniowych, dwukierunkowych –  33 tys. (82,9 proc. wszystkich wypadków), zginęło w nich 3, 7 tys. osób (89,3 proc. ogółu zabitych), a 41 tys. osób zostały ranne (82,9 proc.).

W 2011 roku w Polsce doszło do 40 065 wypadków drogowych, w których 4 189 osób zginęło, a 49 501 zostało rannych. Policji zgłoszono 366 520 kolizji. W porównaniu do roku 2010 nastąpił: wzrost liczby wypadków o 1 233, tj. o 3,2 proc., wzrost liczby zabitych o 282 osoby, tj. o 7,2 proc., wzrost liczby rannych o 549 osób, tj. o 1,1 proc., spadek liczby kolizji o 49 555, tj. 11,9 proc..  Zdecydowana większość wypadków miała miejsce na drogach jedno-jezdniowych, dwukierunkowych – zdarzeń tych było 33 222, co stanowi 82,9 proc. wszystkich wypadków, zginęło w nich 3 740 osób (89,3 proc. ogółu zabitych), a 41 053 osoby zostały ranne (82,9 proc.).

Najwyższy wskaźnik osób zabitych na 100 wypadków drogowych (18,6) osiągnęło województwo podlaskie, natomiast najniższy (6,9) – województwo śląskie. Najwyższy wskaźnik osób rannych na 100 wypadków drogowych (133,9) osiągnęło województwo dolnośląskie, natomiast najniższy (109,5) – zanotowano na terenie woj. kujawsko-pomorskiego.

Czas i pora zdarzeń

W 2011 roku, do największej liczby wypadków drogowych doszło w czerwcu (9,9 proc. wszystkich wypadków), w miesiącu tym odnotowano tez największą liczbę rannych (9,8 proc. wszystkich rannych), natomiast najwięcej osób zginęło w grudniu (10,8 proc. wszystkich zabitych). Najmniej wypadków, osób zabitych i rannych odnotowano w styczniu.

Analiza poszczególnych dni tygodnia wskazuje, że najczęściej do wypadków dochodziło w piątki – 6 656 wypadków i 8 070 rannych, zaś najwięcej osób zginęło w soboty – 681.

Przedział czasowy, w którym najczęściej dochodziło do wypadków to godziny 14.00 – 19.00, czyli w okresie popołudniowego szczytu komunikacyjnego. W tym czasie miały miejsce 14 457 wypadków (tj. 36,1 proc. ogólnej liczby). Najmniej wypadków odnotowano w godzinach nocnych, między północą, a godziną 5.00, co wiąże się ze zmniejszonym ruchem pojazdów.

Na występowanie wypadków drogowych wpływ mają także warunki atmosferyczne oraz oświetlenie, przy czym ten ostatni czynnik jest uzależniony od pory dnia i pory roku. W roku 2011 najwięcej wypadków wydarzyło się przy dobrych warunkach atmosferycznych. W dobrych warunkach atmosferycznych kierujący czują większy komfort jazdy, rozwijają większe prędkości, co w przypadku wystąpienia wypadku daje tragiczniejsze skutki.

Najwięcej wypadków zanotowano w ciągu dnia, gdyż wtedy jest największy ruch. Jednakże w porze nocnej, na drogach nieoświetlonych występuje największy wskaźnik osób zabitych, w co 4 takim wypadku ginie człowiek, gdzie w porze dziennej w co dziewiątym wypadku.

Rodzaje i miejsca wypadków

W 2011 roku, na polskich drogach najczęściej dochodziło do zderzeń pojazdów w ruchu. Odnotowano 19 698 zdarzeń tego typu, co stanowi 49,2 proc. ogólnej liczby. Pociągnęły one za sobą najwięcej ofiar śmiertelnych – 1 658 (39,6 proc. ogółu zabitych), rannych w zderzeniach pojazdów w ruchu zostało 27 277 osób (55,1 proc. ogólnej liczby). Dużą liczbę zdarzeń stanowiło najechanie na pieszego – 10 936 wypadków (27,3 proc. ogółu), 1 394 osoby zabite (33,3 proc. ogółu) i 10 200 osób rannych (20,6 proc. rannych).

W 2011 roku zdecydowana większość wypadków, bo 29 174 miało miejsce w obszarze zabudowanym (72,8 proc.), zginęło w nich 1 961 osób, a 34 856 zostało rannych. Poza obszarem zabudowanym miało miejsce 10 891 wypadków (27,2 proc. ogółu), zginęło 2 228 osób, a obrażenia ciała odniosło 14 645 uczestników ruchu.

Na prostych odcinkach dróg wystąpiło 21 491 wypadków, śmierć w nich poniosło 2 696 osób, a rannych zostało 25 451 uczestników ruchu. Kolejnym szczególnie niebezpiecznym miejscem są skrzyżowania z drogą z pierwszeństwem przejazdu, na ich obszarze miały miejsce 11 723 wypadki, śmierć poniosło 627 osób, a obrażeń doznało 14 950 osób.

Główne przyczyny wypadków na prostych odcinkach to:
– niedostosowanie prędkości do warunków ruchu – 4 919 wypadków,
– nie udzielenie pierwszeństwa przejazdu – 2 483 wypadki,
– nieprawidłowe zachowanie się wobec pieszego – 2 319 wypadków,
– nieprawidłowe wyprzedzanie – 1 445 wypadków,
– nie zachowanie bezpiecznej odległości między pojazdami – 1 474 wypadki.

Główne przyczyny wypadków na skrzyżowaniach z pierwszeństwem przejazdu to:
– nie udzielenie pierwszeństwa przejazdu – 5 426 wypadków,
– nieprawidłowe zachowanie się wobec pieszego – 1 869 wypadków,
– niedostosowanie prędkości do warunków ruchu – 953 wypadki.

Główne przyczyny wypadków na zakrętach to:
– niedostosowanie prędkości do warunków ruchu – 3 054 wypadki,
– jazda po niewłaściwej stronie drogi – 198 wypadków,
– nieprawidłowe wymijanie – 182 wypadki,
– nieprawidłowe wyprzedzanie – 175 wypadków.

Główne przyczyny wypadków występujących na drogach jedno jezdniowych dwukierunkowych to:

– niedostosowanie prędkości do warunków ruchu – 8 045 wypadków,

– nie udzielenie pierwszeństwa przejazdu – 6 999 wypadków,

– nieprawidłowe zachowanie się wobec pieszego – 3 373 wypadki,

– nieprawidłowe wyprzedzanie – 1 872 wypadki,

– nie zachowanie bezpiecznej odległości między pojazdami – 1 633 wypadki,

– nieprawidłowe wykonywanie manewru skrętu – 908 wypadków.

Główne przyczyny wypadków występujących na drogach o dwóch jezdniach jednokierunkowych to:

– nie udzielenie pierwszeństwa przejazdu – 1 299 wypadków,

– nieprawidłowe zachowanie się wobec pieszego – 880 wypadków,

– niedostosowanie prędkości do warunków ruchu – 845 wypadków,

– nie zachowanie bezpiecznej odległości między pojazdami – 420 wypadków.

Sprawcy wypadków drogowych

Zdecydowaną większość wypadków spowodowali kierujący pojazdami. Byli oni sprawcami 32 188 wypadków (80,3 proc. ogółu), w których zginęło 2 841 osób (67,8 proc. ogółu), a 41 803 osoby zostały ranne (84,4 proc. ogółu). Największą liczbę wypadków wśród kierujących, spowodowali kierujący samochodami osobowymi – 24 573 (76,3 proc. ogółu wypadków spowodowanych przez kierujących).

Głównymi przyczynami wypadków spowodowanych przez kierujących pojazdami było: niedostosowanie prędkości do warunków ruchu, nie ustąpienie pierwszeństwa przejazdu, nieprawidłowe zachowanie wobec pieszych oraz niezachowanie bezpiecznej odległości między pojazdami.

W 2011 roku osoby piesze spowodowały 4 377 wypadków (10,9 proc. ogółu), zginęły w nich 754 osoby (18 proc. ogółu zabitych), a 3 718 osób zostało rannych (7,5 proc. ogółu). Głównymi przyczynami tych zdarzeń było: nieostrożne wejście na jezdnię bezpośrednio przed jadącym pojazdem, przekraczanie jezdni w miejscu niedozwolonym oraz wejście na jezdnię zza pojazdu, przeszkody. W zdecydowanej mierze ofiarami tych zdarzeń byli właśnie piesi.

W 2011 roku, nietrzeźwi użytkownicy dróg uczestniczyli w 4 972 wypadkach drogowych, z czego w 3 893 wypadkach byli zarazem sprawcami, w zdarzeniach tych zginęło 450 osób, a 4 820 osób zostało rannych. Najliczniejszą grupę nietrzeźwych sprawców wypadków, stanowili kierujący pojazdami. Spowodowali oni 2 717 wypadków, w których 300 osób poniosło śmierć, a 3 753 odniosło obrażenia ciała. W odniesieniu do ogólnej liczby wypadków spowodowanych przez kierujących pojazdami, nietrzeźwi stanowili 8,4 proc..

W 2011 roku, w porównaniu z rokiem 2010 nastąpił wzrost liczby ujawnionych kierujących pojazdami pod wpływem alkoholu (w stanie po użyciu oraz w stanie nietrzeźwości) o 17 603 osoby.

Wypadki ze skutkiem śmiertelnym

W 2011 roku na terenie kraju wydarzyło się 3 775 wypadków drogowych ze skutkiem śmiertelnym. Wynika z tego, że prawie w co 11 wypadku zginął co najmniej jeden człowiek. W roku ubiegłym zanotowano 3 503 wypadki ze skutkiem śmiertelnym. Jest to więcej wypadków o 272 (+7,7 proc.).

Kierujący pojazdami spowodowali 2 496 wypadków ze skutkiem śmiertelnym (66,1 proc.). Głównymi przyczynami tych wypadków było:

– niedostosowanie prędkości do warunków ruchu – 1 048 wypadków,

– nie ustąpienie pierwszeństwa przejazdu – 375 wypadków,

– nieprawidłowe zachowanie wobec pieszego – 284 wypadki,

– nieprawidłowe wyprzedzanie – 222 wypadki.

Nietrzeźwi kierujący byli sprawcami 262 wypadków ze skutkiem śmiertelnym, głównie z powodu niedostosowania prędkości do warunków ruchu.

Natomiast piesi byli sprawcami 751 wypadków (19,9 proc.) z następujących przyczyn:

– nieostrożne wejście na jezdnię przed jadącym pojazdem- 386 wypadków,

– stanie, leżenie na jezdni – 127 wypadków,

– przekraczanie jezdni w miejscu niedozwolonym – 97 wypadków,

– chodzenie nieprawidłową stroną drogi – 75 wypadków.

Nietrzeźwi piesi spowodowali 138 wypadków, głownie z powodu nieostrożnego wejścia na jezdnię oraz stania, leżenia na jezdni.

Źródło: Wypadki drogowe w 2011 roku – dokument w wersji skróconej
Zespół Profilaktyki i Analiz BRD
Komendy Głównej Policji
Oprac. Elżbieta Symon
edroga.pl