Cała treść

Nowa jakość komunikacji miejskiej w Lublinie

Z Lechem Pudło –  Dyrektorem Zarządu Transportu Miejskiego w Lublinie rozmawiamy o projekcie pn.  „Modernizacja infrastruktury przystankowej wraz z budową systemu informacji pasażerskiej dla poprawy jakości funkcjonowania komunikacji miejskiej w Lublinie”, działaniach podjętych w ramach jego realizacji oraz korzyściach płynących z jego wdrożenia.

Paulina Modelewska: Jakie były przesłanki do stworzenia systemu?

 Lech Pudło: Stworzenia podstaw budowy systemu informacji pasażerskiej jest jednym z elementów projektu pn. „Modernizacja infrastruktury przystankowej wraz z budową systemu informacji pasażerskiej dla poprawy jakości funkcjonowania komunikacji miejskiej w Lublinie”, współfinansowanego ze środków unijnych. Podstawowym celem projektu jest zrównoważony rozwój oraz wzrost konkurencyjności Lublina za sprawą podniesienia jakości życia mieszkańców dzięki stworzeniu komunikacji miejskiej dostosowanej do potrzeb pasażerów. Projekt przyczyni się do poprawy komfortu podróży transportem zbiorowym. Systemy dynamicznej informacji pasażerskiej stanowią nową jakość w obsłudze pasażerów lubelskiej komunikacji miejskiej. Ich podstawowym zadaniem jest dostarczenie pasażerom oczekującym na przystankach aktualnej informacji o czasie przyjazdu pojazdu, na który oczekują – rzeczywistego, a nie wyłącznie wynikającego z rozkładu jazdy.

Paulina Modelewska: Na jakim etapie znajduje się aktualnie projekt i kiedy planuje się jego wdrożenie?

Lech Pudło: Projekt swoim zasięgiem oprócz budowy systemu informacji pasażerskiej obejmuje także modernizację infrastruktury przystankowej. Projekt zakłada przebudowę lub remont 41 zatok dla pojazdów komunikacji miejskiej, zakup i montaż 128 wiat przystankowych i 368 słupków przystankowych. Wybrane przystanki w centrum miasta zostaną dodatkowo wyposażone w monitoring, bezobsługowe toalety, a także punkty sprzedaży biletów. W ramach systemu informacji pasażerskiej, pojazdy komunikacji miejskiej zostaną wyposażone w modemy GSM/GPRS, odbiorniki GPS oraz urządzenia do pomiaru liczby przewożonych pasażerów. Na 46 przystankach w mieście, głównie w węzłach przesiadkowych, zamontowane zostaną tablice elektroniczne systemu dynamicznej informacji przystankowej. Uruchomiona także zostanie strona internetowa z dynamiczną informacją dla pasażerów. Większość zadań projektu została już zrealizowana. Obecnie czekamy na zakończenie ostatniego etapu prac związanych z dostawą i montażem ponadstandardowych słupków przystankowych, punktów sprzedaży biletów oraz automatycznych toalet przy przystankach komunikacji miejskiej. Zadanie powinno zostać zrealizowane do końca września br.

Paulina Modelewska: Jak będzie działał  ten system i jakie korzyści z jego wdrożenia będzie odnosić Komunikacja Miejska, a jakie mieszkańcy Lublina?

Lech Pudło: Pierwszym ogniwem systemu dynamicznej informacji pasażerskiej są urządzenia w pojazdach oparte na satelitarnym systemie GPS, ustalające aktualne położenie pojazdu i przekazujące tę informację w systemie GPRS do centrum dyspozytorskiego.
Centrala dyspozytorska jest wyposażona w serwer z odpowiednim oprogramowaniem oraz urządzenia łączności z pojazdami, przystankami i zajezdniami. Na podstawie otrzymywanych informacji o aktualnej pozycji pojazdów obliczany jest ich spodziewany czas do przybycia na kolejne przystanki. Są one przesyłane do wyświetlaczy na przystankach przez GPRS. Dyspozytor i kierujący pojazdami są informowani o opóźnieniach pojazdów.
Z kolei system pomiaru potoków pasażerskich przeznaczony jest do rejestrowania strumienia pasażerów korzystających z pojazdów komunikacji miejskiej. Zapewnia on rejestrację stopnia zapełnienia i liczby pasażerów w rozbiciu na wsiadających i wysiadających – w korelacji z poszczególnymi przystankami i kursami. Zebrane przez niego dane umożliwiają prowadzenie obliczeń i zaawansowanych analiz statystycznych, które ułatwiają optymalizację funkcjonowania całej sieci komunikacyjnej oraz poszczególnych kursów i linii. Dane te służą również jako baza do działań i planów biznesowych. W skład systemu dynamicznej informacji pasażerskiej wchodzi również uruchomienie portalu internetowego dla pasażerów www.ztm.lublin.eu/sip. Głównym celem portalu będzie ostatecznie przekazanie informacji o rzeczywistym położeniu pojazdów komunikacji miejskiej na mapie miasta, a dokładnie na trasie, po której dany pojazd kursuje. Dzięki niemu dowiemy się, gdzie obecnie znajduje się trolejbus czy autobus, jaką linię obsługuje oraz czy jest opóźniony czy przyspieszony. Klikając na ikonkę pojazdu wyświetli się informacja za ile minut pojazd przyjedzie na pozostałe przystanki znajdujące się na jego trasie przejazdu. Dodatkowo, jeśli wskażemy konkretny przystanek, dostaniemy informację o najbliższych odjazdach linii kursujących na danym przystanku w czasie rzeczywistym. Rozkład jazdy dla konkretnej linii może zostać również wyświetlony w formie zbliżonej do „wyświetlacza dynamicznej informacji pasażerskiej”. Portal umożliwia również wyświetlenie i wydrukowanie tabliczki przystankowej z czasem rozkładowym, a więc w takiej samej formie jaka funkcjonuje w gablotach z informacją pasażerską. Dla czytelności strony zastosowano różną kolorystykę dla oznaczenia rodzajów linii. Linie trolejbusowe wyświetlają się na czerwono. Dla linii autobusowych przypisano kolor niebieski. Jeśli pojazd jest opóźniony, to informacja wyświetla się na zielonym tle, jeśli zaś przyspieszony to na czerwonym. Pasażer na portalu będzie mógł wyszukać interesujące go informacje poprzez wybór numeru linii, nazwy i numeru przystanku oraz nazwy ulicy. Strona dostępna jest również w języku angielskim.

Paulina Modelewska: Czy umiejętne wykorzystanie tak dużej liczby danych zebranych z systemu może stanowić wyzwanie dla zarządzających komunikacją miejską?

Lech Pudło: Ta liczba danych ma nam ułatwiać pracę a nie utrudniać. Z posiadania danych z systemu wynika wiele korzyści zarówno dla komunikacji miejskiej jak i dla mieszkańców Lublina, m. in.: optymalizacja rozkładu jazdy i sieci, optymalizacja oferty usług dla klientów, optymalizacja wykorzystywania zasobów (pojazdy, środki finansowe), planowanie rozszerzenia działalności (nowi klienci, nowe linie). Stanowią one też same w sobie dowód wydajnego działania wewnątrz zintegrowanego systemu transportu publicznego. Znając preferencje komunikacyjne i potrzeby przewozowe mieszkańców możemy mieć realny wpływ na kształt miejskiej komunikacji zbiorowej. Możemy na bieżąco optymalizować czasy i trasy przejazdów, kontrolować napełnienie w pojazdach i dostosowywać odpowiedni przydział taboru. Wpłynie to całościowo na efektywność kursowania pojazdów.

Paulina Modelewska: Czy korzystacie Państwo ze środków unijnych?

Lech Pudło: Projekt “Modernizacja infrastruktury przystankowej wraz z budową systemu informacji pasażerskiej dla poprawy jakości funkcjonowania komunikacji miejskiej w Lublinie”, którego wartość wynosi 13 202 400 zł jest w 70 % dofinansowany ze środków unijnych. Środki unijne pochodzą z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego, Działanie 5.3 Miejski Transport Publiczny

Paulina Modelewska: Czy system informacji pasażerskiej oraz system biletu elektronicznego to jedyne działania mające poprawić jakość komunikacji publicznej w mieście?

Lech Pudło: Równolegle w Lublinie realizowany jest drugi projekt unijny pod nazwą „Zintegrowany System Miejskiego Transportu Publicznego w Lublinie”, współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Rozwój Polski Wschodniej 2007-2013. W ramach projektu ZTM w Lublinie kupuje nowy tabor: 100 autobusów i 70 trolejbusów, z których 20 będzie wyposażonych w dodatkowy napęd.  Zakup nowych pojazdów, z pewnością przyczyni się do poprawy jakości funkcjonowania lubelskiej komunikacji miejskiej. Dodatkowo w celu racjonalizacji funkcjonowania sieci komunikacji zbiorowej przeprowadzamy różnego rodzaju badania. Do zoptymalizowania sieci linii komunikacji zbiorowej niezbędne jest dokonanie identyfikacji potrzeb przewozowych pasażerów z dokładnością do źródeł i celów podróży oraz kompleksowe badania potoków pasażerskich we wszystkich typach dnia tygodnia. Ponadto dla poprawienia efektywności komunikacji zbiorowej konieczne jest przeprowadzenie badania struktury rodzajowej biletów i opłacalności przewozów. Zarząd Transportu Miejskiego w Lublinie przeprowadza również badania marketingowe  preferencji i zachowań komunikacyjnych mieszkańców Lublina.

Paulina Modelewska: Czy w przyszłości przewidziane jest rozszerzenie systemu np. o dodatkowe funkcje lub pojazdy?

Lech Pudło: Tak, docelowo pojazdy wszystkich przewoźników wykonujących przewozy na zlecenie ZTM w Lublinie zostaną wyposażone w urządzenia GPS. Zatem poza 300 pojazdami MPK Lublin, w których zamontowano GPS w ramach realizowanego projektu, również ponad 70 pojazdów przewoźników prywatnych będzie posiadało takie urządzenia. Dodatkowo, wszystkie nowo kupowane pojazdy  będą wyposażone w urządzenia geolokalizacyjne. Dodatkowo, jako uzupełnienie zadań projektu związanego z modernizacją infrastruktury przystankowej zakupionych zostało 20 wyświetlaczy dynamicznej informacji pasażerskiej. Ich zakup został współfinansowany ze środków unijnych w ramach  Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej 2007 – 2013, Działanie: III.1 Systemy miejskiego transportu zbiorowego.

Paulina Modelewska: Jakich rad udzieliłby Pan innym samorządowcom, którzy chcieliby wdrożyć podobny system?

Lech Pudło: Przede wszystkim należy dysponować wieloletnią rzetelną analizą systemu komunikacji jako swoistym biznesplanem, który daje obiecującą perspektywę na przyszłość. Przeprowadzenie pogłębionej fazy analitycznej, przed przystąpieniem do projektowania konkretnych rozwiązań, gwarantuje, iż funkcjonalność systemu odpowiada faktycznemu zapotrzebowaniu użytkowników.

 Paulina Modelewska: Dziękuję za rozmowę i życzę powodzenia w dalszej realzcji projektu.

O autorze:

Lech Pudło – Dyrektor Zarządu Transportu Miejskiego w Lublinie od początku jego istnienia – 2009 r.  Tworzył podstawy funkcjonowania Zarządu jako organizatora lubelskiej komunikacji miejskiej.

 

 

 

O mieście:

Lublin  – miasto na prawach powiatu, stolica województwa lubelskiego. Położona na Wyżynie Lubelskiej nad rzeką Bystrzycą, historycznie w Małopolsce. Jest największym polskim miastem po wschodniej stronie Wisły, 2. w Małopolsce, a 9. w kraju pod względem liczby ludności (348 567 mieszkańców) oraz 15. pod względem powierzchni (147 km²). Centralne miasto aglomeracji lubelskiej.
Lublin jest prężnie rozwijającym się, wiodącym ośrodkiem po prawej stronie Wisły, miastem o dużych szansach gospodarczych, oświatowych i kulturalnych. Inwestuje ono dzięki środkom Unii Europejskiej w infrastrukturę, naukę i oświatę; od 2008 roku na terenie dawnego trawiastego przemysłowego lotniska w Świdniku powstaje port lotniczy Lublin-Świdnik. Lublin jest największym ośrodkiem akademickim po prawej stronie Wisły, oraz jednym z największych w Polsce.