Dnia 30 maja br. Parlament Europejski, Rada i Komisja Europejska podpisały historyczne porozumienie w sprawie wniosku dotyczącego przekształcenia istniejącej obecnie w Europie mozaiki dróg, torów, kanałów rzecznych i korytarzy lotniczych w ujednoliconą sieć transportową (TEN-T).
„Jest to historyczne porozumienie, którego celem jest stworzenie wysoko wydajnej europejskiej sieci transportu, obejmującej wszystkie 28 państw członkowskich UE. Transport posiada fundamentalne znaczenie dla gospodarki Europy, bez dobrych połączeń Europa nie będzie w stanie się rozwijać, a jej mieszkańcy nie zaznają dobrobytu. Porozumienie to połączy Wschód z Zachodem i zastąpi nieskoordynowaną plątaninę dróg prawdziwie europejską siecią połączeń. Jest to milowy krok w kierunku zbudowania nowej sieci transportowej, która będzie impulsem dla rozwoju gospodarczego i konkurencyjności na europejskim jednolitym rynku” – mówił o porozumieniuWiceprzewodniczący Siim Kallas.
W podpisanym pod koniec maja porozumieniu przyjęto plan realizacji bazowej sieci transportowej, która zostanie ukończona do 2030 r. i będzie sprawować funkcję podstawowej infrastruktury transportu na jednolitym rynku. Finansowanie transportu w ramach instrumentu „Łącząc Europę” (na lata 2014–2020) obejmie również tę bazową sieć transportową, co umożliwi uzupełnienie brakujących połączeń granicznych, likwidację tzw. wąskich gardeł oraz na wspieranie inteligentnych sieci.
Nowa sieć bazowa TEN-T zostanie uzupełniona kompleksową siecią tras, dołączoną do niej na poziomie regionalnym i krajowym. Proces ten zostanie w znacznym stopniu sfinansowany przez państwa członkowskie, przy zapewnieniu możliwości wsparcia z funduszy transportowych i regionalnych UE, w tym z nowych innowacyjnych instrumentów finansowania. Celem jest zagwarantowanie, że stopniowo do 2050 r. czas potrzebny ogromnej większości europejskich obywateli i przedsiębiorców na dotarcie do sieci kompleksowej wynosić będzie nie więcej niż 30 minut.
Traktowana jako całość, nowa sieć transportowa zapewni:
- podróżowanie w warunkach zwiększonego bezpieczeństwa i mniejszego zatłoczenia;
- łatwiejsze i szybsze przejazdy.
Porozumienie osiągnięte w trójstronnych negocjacjach między Parlamentem Europejskim, Radą i Komisją Europejską musi teraz zostać formalnie przyjęte podczas sesji plenarnej Parlamentu Europejskiego, a następnie przez Radę.
Celem nowej polityki unijnej dotyczącej infrastruktury jest stworzenie ogólnoeuropejskiej sieci połączeń, nie zaś koncentrowanie się na pojedynczych projektach. Wytyczne zawierają precyzyjne mapy sieci, którą wyznaczono na podstawie obiektywnej metodologii.
W nowym rozporządzeniu przewidziano możliwość wprowadzenia terminów realizacji projektów będących częścią bazowej sieci transportowej, aby zagwarantować, że realizacja każdego z nich zostanie potraktowana priorytetowo. Przyjęto w nim także odpowiednie normy, dzięki którym samoloty, statki, pociągi, ciężarówki i auta osobowe będą korzystać z infrastruktury transportowej bezpiecznie i bez żadnych problemów technicznych. Sieć bazowa ma zostać ukończona do roku 2030.
I tak na przykład do 2030 r. bazowa sieć kolejowa zostanie wyposażona w europejski system sygnalizacji ERTMS, umożliwiający bezpieczne i łatwe prowadzenie kolejowych operacji transgranicznych. Państwa członkowskie będą zobowiązane do zapewnienia wystarczającej przestrzeni parkingowej wzdłuż dróg bazowych dla użytkowników komercyjnych. Przy głównych węzłach komunikacyjnych sieci będą musiały się znaleźć miejsca, w których będzie można zaopatrzyć się w alternatywne ekologiczne paliwo.
Stworzone zostaną korytarze sieci bazowej w celu popularyzowania skoordynowanego rozwoju infrastruktury i oszczędnych sposobów korzystania z niej. Nowa polityka obejmuje najważniejsze elementy sieci, takie jak: projekty transgraniczne, interoperacyjność oraz intermodalność między różnymi środkami transportu. Europejscy koordynatorzy będą wspierali państwa członkowskie i promotorów projektów, aby uzyskać jak najlepsze korzyści dzięki odpowiednim inwestycjom.
(Źródło: Komisja Europejska)