Wpływowi ITS na atrakcyjność polskich samorządów została dedykowana konferencja pt: „Inteligentne Systemy Transportowe – zielone światło dla biznesu”, zorganizowana przez Krajową Izbę Gospodarczą 29.05 br. Według ekspertów brak sprawdzającego się systemu zarządzania ruchem powoduje zwiększenie kosztów prowadzenia działalności i utrudnia rozwój oraz konkurencyjność firm.
Z punktu widzenia samorządów nierozwiązywane przez lata problemy w transporcie generują dodatkowe koszty, a także – co istotne – powodują obniżenie atrakcyjności gminy dla inwestorów. Dotyczy to szczególnie tych branż, w których sprawny transport drogowy odgrywa kluczową rolę.
W ostatnich latach jednym z rządowych priorytetów stało się nadrobienie ogromnych zaległości w zakresie sieci
dróg krajowych i autostrad. Nowe drogi, szczególnie obwodnice miast, tylko w części rozwiążą wspomniany wyżej problem. Usprawnienie transportu na obszarze samych miast i miejscowości to zadanie samorządów.
Zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/40/UE z 7 lipca 2010 roku
w sprawie ram wdrażania inteligentnych systemów transportowych w obszarze transportu drogowego oraz interfejsów z innymi rodzajami transportu (tzw. dyrektywa ITS), wprowadzanie inteligentnych systemów transportowych stało się jednym z priorytetów dla państw członkowskich UE. Stworzenie optymalnych warunków do wdrażania systemów to obowiązek, który spoczywa także na Polsce.
Zdaniem Krzysztofa Króla, Doradcy Prezydenta RP, najbardziej innowacyjne rzeczy w Polsce w dużej mierze wdrażają właśnie samorządy. Przykładem zastosowania innowacji w komunikacji jest chociażby płatność elektroniczna za komunikację miejską – w 27 miastach w Polsce anachroniczne stało się korzystanie z biletów drukowanych, naturalna jest płatność przez telefon komórkowy. Jego zdaniem droga w kierunku płatności elektronicznych jest ścieżką, którą będziemy podążali. Przykładowo w kontekście parkometrów. Przez systemy elektroniczne – chociażby skanowanie numerów rejestracyjnych czy elektroniczne winiety różnych systemów, będzie możliwe naliczanie opłat za parkowanie czy – w przyszłości – wjazd do centrów miast. Umożliwią one wycofanie się z anachronicznego, analogowego płacenia.
Zielone światło do wdrażania ITS-ów przez samorządy to zdecydowanie za mało. Krajowa Izba Gospodarcza uważa, że niezbędne jest aktywne zachęcanie samorządów do inwestowania w nowoczesne systemy zarządzania ruchem. To zadanie m.in. Ministerstwa Transportu. Rolą organizacji zrzeszających przedsiębiorców jest z kolei przedstawianie samorządom ułatwień dla biznesu, jakie niesie ze sobą poprawa zarządzania ruchem na obszarze danej gminy.
Według Anny Midery z Ministerstwa Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej pobudzenie świadomości lokalnej dot. ITS jest wyzwaniem dla Resortu Transportu. Ponadto poprawa dostępności terytorialnej w Polsce wymaga bezwzględnej integracji wszystkich gałęzi transportu, rozumianych jako zintegrowany system. Inteligentne Systemy Transportowe nie tylko pomogą w utworzeniu spójnego systemu, ale także przyczynią się do upłynnienia ruchu czy poprawy bezpieczeństwa. Przyszła jakość polskiej infrastruktury transportowej coraz bardziej będzie zależała od elementów, które będą ją spajały w jednolitą całość.
Podczas konferencji Marek Cywiński, Dyrektor Generalny Kapsch Telematic Services, zwrócił również uwagę na fakt, że miasta różnie artykułują swoje potrzeby w zakresie ITS ponieważ dla każdego z nich inteligentne systemy oznaczają co innego. Podkreślił konieczność interoperacyjności owych systemów. Moduły, które pomogą uporać się
różnym miastom z ich problemami poprzez tzw. ‘rozwiązania miękkie’, powinny być są ze sobą kompatybilne, a pewne standardy we wdrażaniu ITS – zachowane.
W opinii ekspertów Krajowej Izby Gospodarczej niezbędne jest również dokonanie kompleksowego przeglądu obowiązujących regulacji, pod kątem ich wpływu na realizację przez samorządy projektów z zakresu ITS. Prawo nie powinno stwarzać żadnych barier opóźniających budowę takich systemów. W szczególności należy pochylić się nad postulowaną przez część środowiska samorządowego zmianą prawa, umożliwiającą podejmowanie przez poszczególne samorządy decyzji o wprowadzaniu opłat kongestyjnych (opłat za wjazd samochodem do centrum miast). Obecnie decyzja taka spoczywa w rękach Ministra Transportu, co skutecznie blokuje wykorzystanie takiego narzędzia przez miasta. Warto zaznaczyć, że dzięki ITS-om w wielu europejskich metropoliach (m.in. Londynie i Sztokholmie) funkcjonuje sprawne pobieranie opłat kongestyjnych, finansujących utrzymanie infrastruktury transportowej miasta.
„Inteligentne Systemy Transportowe nie zastąpią oczywiście braku infrastruktury podstawowej. Ich funkcją jest przede wszystkim zwiększenie efektywności wykorzystania infrastruktury drogowej, kolejowej i lotniczej” – podkreśla Andrzej Arendarski, Prezes Krajowej Izby Gospodarczej.
Korzyści z inwestycji infrastrukturalnych, w tym w inteligentne systemy transportowe zależą od realizowania polityki zrównoważonego rozwoju poszczególnych infrastruktur, od sprawnych systemów pobierania opłat za ich użytkowanie i od właściwej polityki przestrzennego zagospodarowania kraju, regionów, miast i gmin.
„Wzajemnych uwarunkowań, wpływających na efektywność inwestycji infrastrukturalnych jest oczywiście znacznie więcej. Jedno jest pewne – poprawa efektywności tych inwestycji jest niemożliwa bez Inteligentnych Systemów Transportowych” – zauważa Józef Marek Kowalczyk – Przewodniczący Komitetu Infrastruktury Gospodarczej KIG.
(Źródło: KIG)
