Komisja Wnioskowa VII Polskiego Kongresu Inteligentnych Systemów Transportowych pod przewodnictwem Profesora Wojciecha Suchorzewskiego pragnie przedstawić ostateczną wersję wniosków zebranych w Warszawie podczas dwóch dni obrad, 28-29 maja 2014 roku i tygodnia po jego zakończeniu. Ostateczna wersja wniosków stanowi tekst ujednolicony uwzględniający większość uwag.
WNIOSKI
- Młodej, właśnie rozwijającej się w Polsce dziedzinie ITS (Inteligentne Systemy Transportowe) grozi marginalizacja. W założeniach planów dot. okresu 2014-2020 przewiduje się, że projekty ITS mają być powiązane z dużymi inwestycjami infrastrukturalnymi lub taborowymi. ITS nie tylko przestanie być remedium na syndrom BBB (Buduj, Buduj, Buduj), ale wręcz stanie się składową tego syndromu. Problemy w realizacji systemów ITS w Polsce w perspektywie finansowej UE 2014-2020 nie mogą być rozwiązywane poprzez traktowanie ich, jako jednego z wielu elementów “projektu drogowego”, albo “inwestycji infrastrukturalnej”, dopóki nie powstaną systemy integrujące poszczególne komponenty systemowe z odpowiednimi instrumentami zarządzania i optymalizacji. Konieczne jest zapewnienie możliwości finansowania wyodrębnionych projektów ITS. Ich koszty są wielokrotnie niższe, niż dużych inwestycji infrastrukturalnych, czy taborowych.
- Do najbardziej efektywnych narzędzi oferowanych przez ITS należą systemy zarządzania ruchem drogowym i transportem publicznym. Ich rola rośnie z rozprzestrzenianiem się miast i koniecznym rozwojem publicznego transportu zbiorowego. Wielkie nadzieje wiązane są z realizacją ambitnych planów rozwoju Krajowego Systemu ZR. Z uznaniem odnotować należy postęp w rozwijaniu tych systemów przez niektóre miasta. Jednak wiele miast w niewielkim stopniu wykorzystuje zaawansowane rozwiązania oferowane na rynku. Nadrobienie tych zaległości jest wyzwaniem dla środowiska ITS i jednym z najważniejszych zadań władz centralnych i miejskich. Między innymi, pomocnym może być wydanie rozporządzenia, o którym mowa w art.43a ust.3 ustawy o drogach publicznych. Konieczne jest również zapewnienie integracji systemów zarządzania ruchem na drogach krajowych (KSZR) i w miastach.
- Jednym z tematów, które były przedmiotem szczególnego zainteresowania uczestników Kongresu były kwestie związane z opłatami za korzystanie z infrastruktury transportowej (drogi, parkingi). Dostępne są zaawansowane techniki elektronicznego poboru tych opłat. Na wysoką ocenę i wsparcie zasługują aktualne plany MIiR objęcia systemem EPO na autostradach wszystkich kategorii pojazdów. Konieczne jest: (a) stworzenie podstaw prawnych objęcia systemem opłat wszystkich kategorii pojazdów także na drogach publicznych innych niż autostrady, (b) stworzenie możliwości pobierania opłat za wjazd do wybranych obszarów (centra miast) przez przywrócenie w aktach prawnych zapisów usuniętych w 2003 roku, (c) zmodyfikowanie prawnych podstaw opłat za parkowanie (rezygnacja z limitów stawek, lub podniesienie maksymalnych stawek).
- Na uwagę i przyspieszenie wdrożeń zasługują także tematy związane z opłatami za przewozy w transporcie publicznym. Zintegrowane, zbliżeniowe (bezkontaktowe) e-karty, oparte na bankowych systemach płatności EMV, pozwalające pobierać opłaty za przejazdy od pasażerów oraz rozliczać płatności dla wielu operatorów (tramwaje, autobusy, metro, koleje), akceptowane w różnych miastach i krajach UE, powinny być preferowane w dofinansowaniu.
- W działalności Stowarzyszenia i organizowanych dotąd kongresach uwaga skoncentrowana była na transporcie lądowym (drogi, transport miejski, transport szynowy). Należy podjąć próby zwiększenia udziału referatów dot. transportu lotniczego oraz objęcie programem żeglugi.
- Konieczna jest intensyfikacja działań, mających na celu popularyzację rozwiązań ITS oraz szkoleń. Dla zwiększenia zainteresowania produktami ITS trzeba organizować prezentacje rozwiązań dostępnych na rynku oraz szkolenia dla potencjalnych zamawiających.
Proponuje się, żeby Zarząd Stowarzyszenia podjął prace nad propozycjami konkretnych działań dotyczących tematów sformułowanych w powyższych punktach. Propozycje te kierowane być powinny do Parlamentarnego Zespołu ds. ITS oraz do Ministerstw Infrastruktury i Rozwoju, Gospodarki oraz Spraw Wewnętrznych. Celowe jest także opracowanie propozycji zmian w przepisach prawa, które były postulowane i przedstawiane w trakcie poprzednich Polskich Kongresów ITS. Jedną z takich propozycji jest wprowadzenie nowej kategorii klasyfikującej projekty organizacji ruchu w związku z szybkim upowszechnianiem się systemów sterowania ruchem. Obok projektów stałej i czasowej organizacji ruchu powinny być stworzone możliwości podejmowania przez operatora systemu zarządzania ruchem decyzji o dynamicznej organizacji ruchu. Postulowana zmiana dotyczy Rozporządzania Ministra Infrastruktury z dn.23.09.2003 r. w sprawie szczegółowych warunków zarządzania ruchem na drogach oraz wykonywania nadzoru nad tym zarządzaniem (Dz.U. 2003 nr 177 poz.1729).
