– Absolutną koniecznością jest objęcie państwowym systemem viaTOLL odcinków autostrad koncesyjnych. Nie wyobrażam sobie sytuacji, gdy zacznie obowiązywać europejskie e-myto, a u nas ciągle trzeba będzie zatrzymywać się na bramkach – podkreśla w rozmowie z portalem RynekInfrastruktury.pl dr inż. Marek Litwin, prezes zarządu Stowarzyszenia ITS Polska, dyrektor ds. ITS i Poboru Opłat w Windsor-Detroit Bridge Authority (Kanada).
Agnieszka Serbeńska, portal RynekInfrastruktury.pl: Ministerstwo Infrastruktury i Budownictwa pracuje obecnie nad koncepcją systemu poboru opłat, który ma funkcjonować od końca 2018 roku. Jaki powinien być elektroniczny system poboru opłat na autostradach zarządzanych przez GDDKiA?
Marek Litwin, prezes zarządu Stowarzyszenia ITS Polska, dyrektor ds. ITS i Poboru Opłat w Windsor-Detroit Bridge Authority: Uważam, że powinien w pełni wykorzystywać dotychczasowy system, którego koszty budowy obciążyły przecież kieszeń podatnika. Pamiętajmy, że system viaTOLL jest własnością Skarbu Państwa, że działa prawidłowo i jest elastyczny zarówno pod względem jego rozszerzania na pozostałe odcinki autostrad, jak też nawet na inne kategorie dróg oraz na pozostałych użytkowników. Przypomnijmy, że dzisiaj GDDKiA pobiera opłaty od kierowców aut osobowych zaledwie na 260 kilometrowym odcinku autostrad A2 i A4, gdy tymczasem autostrad państwowych mamy ponad 1000 km.
Kierowcy, którzy korzystają z nowoczesnych dróg, powinni łożyć na ich utrzymanie, aby dalej spełniały wymogi dające podstawę do bezpiecznego przemieszczania się osób i towarów. Rząd powinien wykorzystać infrastrukturę viaTOLL do poboru opłat od samochodów osobowych. Opłaty powinny być pobierane w myśl zasady, że płaci ten, kto korzysta z infrastruktury drogowej proporcjonalnie do długości przejechanych kilometrów, zużycia energii, emisji zanieczyszczeń i hałasu czy pory dnia. System viaTOLL to umożliwia.
Infrastruktura systemu naziemnego istniejącego systemu poboru opłat na drogach krajowych umożliwia też wnoszenie opłat poprzez konto usługi skojarzone z tablicą rejestracyjną pojazdu dla pojazdów osobowych nie posiadających urządzania viaAUTO. Cena przejechanego kilometra drogi płatnej powinna zależeć od sposobu płatności i wynikających z tego kosztów obsługi transakcji. Niższa cena mogłaby obowiązywać posiadaczy urządzeń viaAUTO a wyższa – płacących „poprzez tablicę rejestracyjną”.
Pozostaje też otwarta dyskusja na temat ram prawnych dalszego funkcjonowania systemu poboru opłat. Być może powołanie dedykowanej spółki Skarbu Państwa byłoby właściwym posunięciem z punktu widzenia elastyczności zarządzania systemem poboru opłat i jego przyszłej rozbudowy.
Jakie zasadnicze wymagania techniczne i funkcjonalne z założenia powinien spełnić przygotowywany system poboru opłat?
Koszty budowy systemu centralnego i istniejących bramownic z infrastrukturą, zasilaniem i systemem łączności zostały już poniesione w 2011 r. Teraz zostaje właściwie rozbudowa systemu w celu pokrycia nowych odcinków dróg i rozbudowa o nowe funkcjonalności. GDDKiA od kilku lat przygotowuje się do wdrożenia Krajowego Systemu Zarządzania Ruchem. System viaTOLL powinien stać się jego kręgosłupem – oferuje bowiem dane, jakie będą potrzebne zarządcom dróg. Co więcej system znajduje się dokładnie na sieci TEN-T, czyli tam, gdzie ma zostać wybudowany KSZR.
7 kwietnia 2016 na konferencji prasowej w MIB padły słowa o konieczności ochrony polskich dróg przed przeładowanymi pojazdami – to również mogłaby być kolejna funkcjonalność systemu viaTOLL, oczywiście po odpowiednim osprzętowaniu odcinków autostrad. Myślmy kompleksowo – nie chodzi bowiem tylko o pobór opłat, ale też o całkowite wykorzystanie danych, które już posiadamy. Efektywny system ITS to taki, w którym zbierane dane wykorzystuje się w wielu aplikacjach.
Czy istnieje techniczna i organizacyjna możliwość włączenia do krajowego sytemu koncesjonariuszy autostrad?
Techniczna i organizacyjna możliwość włączenia do krajowego sytemu koncesjonariuszy autostrad istnieje od zawsze. Absolutną koniecznością jest objęcie państwowym systemem viaTOLL odcinków koncesyjnych. Nie wyobrażam sobie sytuacji, gdy zacznie obowiązywać europejskie e-myto, a u nas ciągle trzeba będzie zatrzymywać się na bramkach, by uiścić opłatę. Przyzwyczailiśmy się do wygody roamingu w rozmowach telefonicznych, jest on coraz tańszy, dlaczego nie może być tak w przypadku opłat za korzystanie z infrastruktury?
(Źródło: www.rynekinfrastruktury.pl)
