Sektor kosmiczny jest jednym z najbardziej innowacyjnych i zaawansowanych technologicznie obszarów, mającym coraz większe znaczenie dla gospodarki europejskiej i światowej. Wspieranie m.in. tej branży jest jednym z ważnych elementów Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju. Długofalowe kierunki rozwoju branży kosmicznej zostały wskazane w Polskiej Strategii Kosmicznej, przyjętej przez Radę Ministrów. Dokument został opublikowany w Monitorze Polskim 17 lutego 2017 r. Polska Strategia Kosmiczna obejmuje horyzont lat 2017-2030. Za koordynację działań i nadzór nad jej realizacją odpowiada Ministerstwo Rozwoju.
Podstawowym założeniem Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju jest stworzenie nowego modelu rozwoju polskiej gospodarki, opartego w większym stopniu na wiedzy, innowacjach i postępie technologicznym niż na niskich kosztach produkcji. Jedną z branż, która obecnie ma w Polsce charakter niszowy, ale która może przyczynić się do osiągnięcia tego celu jest sektor kosmiczny.
Kluczowe zalety polskiego sektora kosmicznego:
- budowanie stabilnej współpracy pomiędzy nauką i przemysłem,
- rozwijanie innowacyjnych technologii,
- stymulowanie kontaktów i współpracy zagranicznej.
– Polski sektor kosmiczny to wysoko technologiczna branża o charakterze niszowym, która jednak może przyczynić się do osiągnięcia podstawowego celu Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju, czyli stworzenia nowego modelu rozwoju polskiej gospodarki, opartego w większym stopniu na wiedzy, innowacjach i postępie technologicznym – podkreśla wiceminister rozwoju Jadwiga Emilewicz.
– Popularyzacja wykorzystywania danych satelitarnych przez administrację publiczną różnego szczebla doprowadzi do zwiększenia efektywności jej funkcjonowania i lepszego użytkowania posiadanych zasobów, np. w planowaniu przestrzennym, inteligentnych systemach transportu, monitorowaniu środowiska czy zarządzaniu kryzysowym – dodaje wiceszefowa MR.
Tworzone na potrzeby misji kosmicznych nowoczesne technologie znajdują zastosowanie w wielu dziedzinach przemysłu. Działalność kosmiczna wspiera bliską współpracę pomiędzy nauką, sektorem badawczo-rozwojowym i przemysłem, tym samym przyczyniając się do wzrostu innowacyjności w gospodarce. Sektor kosmiczny stymuluje również rozwój nowych materiałów i technologii, wprowadza nowe formy organizacji pracy i kontroli jakości. Opracowywane na potrzeby misji kosmicznych urządzenia muszą być niezawodne, odporne na ekstremalne warunki, lekkie i energooszczędne. Te wszystkie zalety technologii kosmicznych sprawiają, że bardzo łatwo mogą być wykorzystywane w innych sektorach gospodarki.
Wdrożenie wieloletniej Polskiej Strategii Kosmicznej sprawi, że w roku 2030:
- Polski sektor kosmiczny będzie zdolny do skutecznego konkurowania na rynku europejskim, a jego obroty wyniosą co najmniej 3% ogólnych obrotów tego rynku;
- Polska administracja publiczna będzie wykorzystywać dane satelitarne dla szybszej i skuteczniejszej realizacji swoich zadań, a krajowe przedsiębiorstwa będą w stanie w pełni zaspokoić popyt wewnętrzny na tego typu usługi oraz eksportować je na inne rynki;
- Polska będzie posiadała dostęp do infrastruktury satelitarnej umożliwiającej zaspokojenie jej potrzeb, zwłaszcza w dziedzinie bezpieczeństwa i obronności.
Cele szczegółowe Polskiej Strategii Kosmicznej
- Wzrost konkurencyjności polskiego sektora kosmicznego i zwiększenie jego udziału w obrotach europejskiego sektora kosmicznego:
- Zwiększenie udziału w programach opcjonalnych ESA (docelowo 150%–200% składki obowiązkowej);
- Opracowanie i wdrożenie Krajowego Programu Kosmicznego;
- Zwiększenie udziału w programach kosmicznych UE – Horyzont 2020, Copernicus, Galileo, SST, GovSatCom;
- Określenie najbardziej obiecujących dla polskiego sektora kosmicznego obszarów technologicznych (istniejące kompetencje, nisze technologiczne, potencjał rozwojowy);
- Dążenie do podniesienia pozycji polskiego sektora kosmicznego z dostawcy elementów do dostawcy podsystemów satelitarnych;
- Rozwój współpracy dwustronnej;
- Zwiększenie udziału w innych inicjatywach międzynarodowych (EUMETSAT, ESO);
- Zainicjowanie udziału polskiego sektora kosmicznego w tzw. New Space;
- Rozwój aplikacji satelitarnych – wkład w budowę gospodarki cyfrowej.
- Zapewnienie stałego, szybkiego i pewnego dostępu do danych satelitarnych:
- Upowszechnianie wykorzystywania danych satelitarnych w administracji publicznej różnego szczebla;
- Rozwój usług komercyjnych;
- Zwiększony udział w programach międzynarodowych (UE, ESA, EUMETSAT, Europejski Bank Inwestycyjny, Bank Światowy);
- Rozbudowa zdolności w obszarze bezpieczeństwa i obronności państwa z wykorzystaniem technologii kosmicznych i technik satelitarnych.
- Budowa narodowego systemu satelitarnej obserwacji Ziemi:
- Budowa systemu świadomości sytuacyjnej w przestrzeni kosmicznej;
- Zapewnienie dostępności usług satelitarnych systemów łączności i nawigacji;
- Rozwój technologii rakietowych;
- Stworzenie sprzyjających warunków do rozwoju sektora kosmicznego w Polsce.
- Utworzenie inkubatora przedsiębiorczości ESA (ESA Business Incubator Centre, w powiązaniu z Platformą Ambasadorów IAP):
- Prowadzenie działań informacyjno-promocyjnych;
- Wprowadzanie ułatwień dla nauki i przedsiębiorców, zwłaszcza dla MŚP;
- Zwiększenie poziomu prywatnych inwestycji;
- Opracowanie projektu ustawy o Krajowym Rejestrze Obiektów Kosmicznych;
- Budowa kadr dla potrzeb sektora kosmicznego.
- Utworzenie nowych kierunków kształcenia wyższego:
- Rozwijanie programów staży i praktyk (polskie firmy, uczelnie, organizacje międzynarodowe);
- Wspieranie konkursów i projektów studenckich;
- Zwiększenie udziału polskiego personelu w organizacjach międzynarodowych (UE, ESA).
We wdrażanie Polskiej Strategii Kosmicznej (PSK) zaangażowane będzie szereg resortów, szczególności Ministerstwa: Rozwoju, Obrony Narodowej, Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Środowiska i Spraw Zagranicznych. W działaniach z tego zakresu będą również uczestniczyli wszyscy członkowie Międzyresortowego Zespołu ds. Polityki Kosmicznej, w tym zwłaszcza Ministerstwa: Cyfryzacji, Infrastruktury i Budownictwa, Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej. Specjalną rolę przewidziano dla Polskiej Agencji Kosmicznej, która odpowiedzialna jest za opracowanie Krajowego Programu Kosmicznego KPK, jako drugiego – obok programów opcjonalnych ESA – narzędzia realizacji PSK wiążącego się z nakładami z budżetu państwa. Prace nad przygotowaniem KPK powinny zakończyć się do końca 2017r. We wdrażaniu strategii przewidziano również zaangażowanie Agencji Rozwoju Przemysłu. Ważną rolę na etapie przygotowania założeń, a później konsultacji PSK pełnił Związek Pracodawców Sektora Kosmicznego.
(Źródło: Ministerstwo Rozwoju)