Cała treść

Zrównoważona mobilność – wyzwania i szansa dla miast

Miasta dla ludzi, czyli jak realizować koncepcję zrównoważonej mobilności w Polsce? Nad tą kwestią debatowali uczestnicy organizowanej przez Ministerstwo Rozwoju konferencji „Zrównoważona mobilność – wyzwania i szanse dla miast” w Centrum Wystawienniczo-Kongresowym w podrzeszowskiej Jasionce. Konferencji towarzyszyła wystawa prezentująca nowoczesne rozwiązania w zakresie technologii ITS, infrastruktury, ekologicznego taboru. Uczestnicy mieli również możliwość odwiedzenia rzeszowskich centrów systemu sterowania ruchem oraz zarządzania transportem publicznym.
– Dobrze przygotowane, kompleksowe projekty z zakresu zrównoważonej mobilności miejskiej dają szansę na jakościową zmianę, tj. poprawę stanu środowiska naturalnego i podniesienie komfortu życia w polskich miastach – zaznaczył wiceminister rozwoju Adam Hamryszczak.
– Połączenie rozbudowy systemów transportowych miast z wymogami klimatycznymi i środowiskowymi stanowi niemałe wyzwanie. Liczymy jednak, że dzięki promocji dobrych praktyk, także tych, z naszego kraju, zainspirujemy beneficjentów do stawiania sobie ambitnych celów i ich realizacji z pomocą Funduszy Europejskich. Nie do pominięcia jest również znaczenie jakie ekomobilność, w tym elektromobilność, może mieć dla rozwoju polskiej gospodarki – dodał.
Zrównoważona mobilność miejska rozumiana jest jako łączenie, uzupełnianie się i usprawnianie przemieszczania się: pieszo, rowerem, tramwajem, autobusem i trolejbusem, pociągiem podmiejskim i dalekobieżnym, po mieście i jego bezpośrednim otoczeniu (obszar funkcjonalny). Tak rozumiana mobilność daje szansę na ograniczenie indywidualnego ruchu samochodowego, przyczynia się  do zmniejszenia emisji zanieczyszczeń szkodliwych dla środowiska oraz zużycia paliw kopalnych. Transport publiczny to ważny czynnik miastotwórczy, mający bardzo duży wpływ na jego społeczno-gospodarczą atrakcyjność.
W perspektywie 2014-2020 wsparcie transportu miejskiego (cel tematyczny 4e) wykorzystuje ten znacznie szerszy kontekst – to nie tylko inwestycje w infrastrukturę, tabor, ITS, lecz również w poprawę jakości środowiska i komfortu życia mieszkańców. Takie podejście wynika z celów polityk UE: („zrównoważony rozwój”) zrównoważonego wykorzystania zasobów naturalnych i („przeciwdziałanie zmianom klimatu”) ograniczania emisji gazów cieplarnianych, której jednym z głównych źródeł jest transport.
Wskazówki dla wprowadzenia zrównoważonej mobilności w mieście zostały zebrane przez Komisję Europejską w komunikacie nr COM(2013)913 Wspólne dążenia do osiągnięcia konkurencyjnej i zasobooszczędnej mobilności w miastach. Koncepcja planów zrównoważonej mobilności miejskiej. Zgodnie z nimi miejski system transportowy:

  • jest dostępny i spełnia podstawowe potrzeby wszystkich użytkowników w zakresie mobilności;
  • równoważy i zaspokaja różnego rodzaju zapotrzebowanie na mobilność i usługi transportowe mieszkańców, przedsiębiorstw i sektora przemysłowego;
  • wyznacza kierunek wyważonego rozwoju i lepszej integracji różnych rodzajów transportu;
  • spełnia wymogi dotyczące zrównoważonego rozwoju, w szczególności potrzeby związane z rentownością, sprawiedliwością społeczną, ochroną zdrowia i jakością środowiska;
  • dąży do optymalizacji wydajności i opłacalności systemów transportowych;
  • pozwala na lepsze zagospodarowanie przestrzeni miejskiej oraz na lepsze wykorzystanie istniejącej infrastruktury transportowej i usług świadczonych w zakresie transportu;
  • wpływa na zwiększenie atrakcyjności środowiska miejskiego, podniesienie jakości życia i poziomu zdrowia publicznego;
  • przyczynia się do zwiększenia bezpieczeństwa ruchu drogowego; przyczynia się do ograniczenia zanieczyszczenia powietrza i zanieczyszczenia hałasem, emisji gazów cieplarnianych i zużycia energii;
  • wpływa na lepsze ogólne funkcjonowanie transeuropejskiej sieci transportowej i całego europejskiego systemu transportu;
  • wykorzystuje inteligentne technologie, w szczególności inteligentne systemy transportowe (ITS), dzięki którym można lepiej planować i zarządzać mobilnością w mieście.
  • rower

W związku z tym w prace nad systemem należy włączyć podmioty z rożnych obszarów polityki i sektorów (transportu, użytkowania gruntów i gospodarki przestrzennej, ochrony środowiska, rozwoju gospodarczego, polityki społecznej, zdrowia, bezpieczeństwa ruchu drogowego itp.), władze wszystkich szczebli, warto również uwzględnić  obszary sąsiadujące – zarówno miejskie, jak i wiejskie.
W perspektywie finansowej 2014-2020, w programach krajowych i regionalnych, Polska przeznaczy na zrównoważoną mobilność ponad 4,3 mld euro (PDF 112 KB).
Poza ww. wskaźnikami, spodziewane efekty realizowanych inwestycji z zakresu zrównoważonej mobilności miejskiej to: zwiększenie efektywności transportu, zapewnienie mieszkańcom dostępności do miejsc pracy i usług, zapewnienie komfortu i bezpieczeństwa transportu miejskiego, redukowanie zanieczyszczenia środowiska oraz poziomu zużycia energii. W dłuższej perspektywie – zwiększenie mobilności zawodowej i przestrzennej mieszkańców, a tym samym poprawa dostępności rynków pracy, nauki i usług.
W konferencji wzięli udział eksperci, reprezentanci samorządów i organizacji pozarządowych, przedstawiciele nauki i biznesu z sektora transportu. Podczas dwóch dni konferencji odbyło się 6 paneli, w dwóch sesjach – zaproszenie przyjęło w sumie 32 mówców. W zagadnienia zrównoważonej mobilności miejskiej wprowadził pan prof. Wojciech Suchorzewski z Zespołu Inżynierii Komunikacyjnej, Instytut Dróg i Mostów, Politechnika Warszawska; Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Komunikacji. Główny cel spotkania to promocja dobrych praktyk w zakresie wspierania zrównoważonej mobilności miejskiej, ale i stworzenie okazji do debaty przedstawicieli głównych środowisk planujących i użytkujących przestrzeń miejską.
– Dzisiejsza Konferencja to pierwsza tej skali inicjatywa Ministerstwa Rozwoju w temacie zrównoważonej mobilności miejskiej. Staraliśmy się wybrać najciekawsze wątki i pozyskać panelistów z różnych środowisk. Zagadnienie jest wieloaspektowe, więc zdajemy sobie sprawę, że nie wyczerpaliśmy wszystkich wątków, ale jeżeli nasza konferencja zyska pozytywne oceny wśród zainteresowanych, nie wykluczamy kontynuacji w przyszłości – podsumował wiceminister Hamryszczak.

(Źródło: Ministerstwo Rozwoju)