Konieczność propagowania rozwiązań ITS, uzyskania poparcia ze strony rządu i poprawa współpracy z administracją lokalną, a także opracowania Krajowej Architektury ITS – takie między innymi wnioski płyną z IV Kongresu ITS Polska.
Uczestnicy Kongresu uznali, że jedną z ważniejszych przyczyn, hamujących rozwój rozwiązań ITS w Polsce jest niska świadomość społeczna. Stwierdzili również, że konieczna jest bardziej systematyczna współpraca z mediami. Jednocześnie podkreślili, że konieczne jest większe zaangażowanie rządu w finansowanie prac badawczych i projektów pilotażowych. Wytyczyli również cele, związane z bardziej efektywnym współdziałaniem firm, obejmujące powołanie instytucji non-profit, która ułatwiałaby wymianę danych wyjściowych i efektów pracy. Wiele uwagi uczestnicy poświęcili też konieczności modyfikacji prawa oraz zmian, jakich należałoby dokonać w administracji lokalnej oraz konieczności opracowania Krajowej Architektury ITS.
Komisja Wnioskowa IV Polskiego Kongresu ITS dokonała podsumowania wniosków, które napłynęły podczas obrad Kongresu. W dokumencie końcowym znalazło się 10 postulatów dotyczących kierunków rozwoju ITS i aktualnych działań podejmowanych w tym segmencie rynku.
Komisja Wnioskowa IV Polskiego Kongresu ITS w składzie: Wojciech Suchorzewski (przewodniczący Komisji), Małgorzata Barańska, Jacek Doliński, Krzysztof Kaperczak, Mike Kawczyński, Artur Kostrzewa (sekretarz), Marek Litwin, Piotr Pecenik i Rafał Kucharski, dokonała podsumowania wniosków, które napłynęły podczas obrad Kongresu. Podstawą końcowego dokumentu była propozycja wniosków przedstawiona na końcowej sesji Kongresu.
WNIOSKI IV KONGRESU ITS POLSKA
I. Wnioski dotyczące kierunków rozwoju ITS i działań prowadzących do szybszego wdrażania innowacyjnych i zaawansowanych rozwiązań w Polsce.
1. Istnieje bogata oferta rozwiązań ITS, umożliwiających osiąganie celów społecznych, ekonomicznych i środowiskowych we wszystkich gałęziach transportu. Charakteryzują się one wysoką efektywnością, w tym ekonomiczną. Niestety w Polsce oferty wykorzystywane są w niewielkim stopniu. Jedną z przyczyn są trudności ze zdobyciem poparcia społecznego, bez którego trudno o decyzje polityczne (wysokie miejsce na liście priorytetów). Istotny jest wizerunek i zrozumienie sensu ITS przez społeczeństwo. Wniosek: należy położyć większy nacisk na propagowanie rozwiązań z grupy ITS, w tym zademonstrowanie ich efektywności. Kluczową rolę odgrywają tu media, które należy zachęcać do współpracy – należy je informować i w miarę możliwości dbać o obecność w prasie i innych mediach.
2. Konieczne jest radykalne zwiększenie zaangażowania, wsparcia państwa dla rozwoju i wdrożenia rozwiązań ITS. Dobrym przykładem są działania rządu niemieckiego dotyczące unifikacji oprogramowania centrów zarządzania ruchem. Doprowadziły one do obniżenia kosztów ponoszonych przez miasta. Wsparcie obejmować powinno: finansowanie prac badawczo-rozwojowych, opracowania wytycznych, wymagań itp., finansowanie projektów pilotażowych. Pozytywnie ocenić należy ostatnie działania – planowane finansowanie systemów zarządzania ruchem ze środków UE.
3. Zrozumiałe jest chronienie tworzonych przez dostawców algorytmów i technologii. Jednakże pożądane jest stworzenie możliwości swobodnej wymiany danych wejściowych i efektów pracy, która powinna być oparta na otwartych, ogólnodostępnych protokołach. Należy rozważyć powołanie polskiej organizacji typu non profit, do zadań której należałoby, między innymi:
– certyfikowanie sterowników sygnalizacji co do zgodności z obowiązującymi normami,
– opracowanie protokołu łączności do koordynacji sterowników różnych producentów,
– opracowanie protokołu łączności między sterownikami sygnalizacji i centralnymi systemami monitoringu,
– opracowanie protokołu łączności między systemami monitoringu.
4. Tematem, któremu poświęcono szczególną uwagę na IV Kongresie ITS jest zarządzanie ruchem na drogach publicznych. Między innymi, zwrócono uwagę na konieczność modyfikacji prawa, w tym zapisów dotyczących uprawnień zarządzającego ruchem do zarządzania w czasie rzeczywistym. Wnioski zgłaszane wielokrotnie, dotąd bez powodzenia. Konieczne jest ich sformułowanie, np. w formie memoriału stowarzyszenia ITS Polska.
5. Barierami szerszego wdrażania są zarówno zasoby kadrowe jak i obsada jednostek administracji wszystkich szczebli. Przykładowo, obsada jednostek zarządzania ruchem (ZR) na drogach różnej kategorii nie odpowiada potrzebom związanym z czynnościami administracyjnymi (np. inicjowanie i zatwierdzanie projektów organizacji ruchu) oraz eksploatacją coraz liczniejszych centrów ZR. Wnioskuje się:
– zwiększanie liczbę etatów jednostek odpowiedzialnych za wdrażanie i eksploatację rozwiązań kategorii ITS;
– rozszerzenie zakresu kształcenia (uczelnie, kształcenie ustawiczne). Konieczna jest bardziej intensywna współpraca uczelni z firmami rozwijającymi i wdrażającymi rozwiązania ITS.
6. Istnieją silne związki między projektowaniem i wdrażaniem rozwiązań ITS a modelowaniem i prognozowaniem ruchu (prognozy długoterminowe i krótkoterminowe). Rozwiązania ITS są zarówno źródłem danych i informacji (co wykazano w wielu referatach), jak i użytkownikiem tych prognoz (np. w informowaniu użytkowników i zarządzaniu ruchem w czasie rzeczywistym). Powiązanie tych działań może przynieść obustronne korzyści.
7. Tematem nadrzędnym, dotyczącym całości tematyki ITS i wszystkich gałęzi transportu, jest architektura ITS. Podejmowane wcześniej prace nad opracowaniem Krajowej Architektury ITS nie zostały sfinalizowane. Jest uzasadnione i pilne ponowne podjęcie opracowania Krajowej Architektury ITS, bądź innego dokumentu koncepcyjnego o charakterze strategicznym (ułatwiającego rozwój i planowanie wdrażania rozwiązań ITS w transporcie, zwłaszcza sektorze drogowym). Efektywne zakończenie tych prac, poza zapewnieniem interoperacyjności i zwiększeniem efektywności rozwiązań ITS, stwarzałoby szanse uzyskania znacznych redukcji kosztów wdrażania tych rozwiązań, w tym kosztów ponoszonych przez sektor publiczny. Czynnikiem o potencjalnie pozytywnym wpływie na kierunek, tempo i koszt prac nad Krajową Architekturą ITS byłoby wykorzystanie w Polsce (wzorem innych krajów UE) modelu e-FRAME.
II. Wnioski dotyczące działań ITS Polska i innych organizacji zajmujących się zagadnieniami ITS, w tym zwłaszcza PSTT.
8. Uwaga IV Kongresu koncentrowała się na transporcie drogowym i transporcie publicznym. Istnieje potrzeba analizy stopnia pokrycia wszystkich obszarów (w tym przez PSTT ) i podjęcia prób rozszerzenia zakresu tematycznego kolejnych kongresów ITS o inne obszary oraz zagadnienia integracji systemów (np. transportu zbiorowego i indywidualnego, podsystemów transportu zbiorowego, logistyki, systemów lokalnych i krajowych).
9. Jest celowe rozszerzenie zakresu współpracy ITS Polska z organizacjami i jednostkami zajmującymi się ITS w krajach Europy Środkowej i Wschodniej. Należałoby dążyć do współorganizowania Kongresów ITS z tymi organizacjami.
10. Istnieje potrzeba położenia większego nacisku na zaspokojenie potrzeb ruchu pieszego, w tym osób o ograniczonych możliwościach poruszania się. Wnioskuje się nawiązanie kontaktu i współpracy między ITS Polska i Koalicją na Rzecz Osób z Niepełnosprawnością a za jej pośrednictwem z organizacjami osób niepełnosprawnych.