W styczniu został ogłoszony przetarg na wykonanie poznańskiego systemu ITS, który będzie zrealizowany z pomocą funduszy unijnych w ramach konkursu na działanie 8.3. Najważniejsze elementy inwestycji to: instalowanie sygnalizacji drogowej, rozbudowa sieci światłowodowej, system kontroli ruchu pojazdów i komputerowa platforma sterująca całością. O poznańskim systemie opowiada Przemysław Staśkowiak Naczelnik Wydziału Bezpieczeństwa Ruchu Zarządu Dróg Miejskich w Poznaniu.
Artur Kostrzewa: Obecnie realizowany projekt jest kolejnym elementem poznańskich działań w obszarze ITS, a lista zrealizowanych już inicjatyw związanych z systemami transportu jest bardzo długa.
Przemysław Staśkowiak: Systemy zarządzania ruchem w Poznaniu rozpoczęły swoją historię na początku lat osiemdziesiątych, a obecnie działający i obejmujący już 243 obiekty system istnieje od roku 1996. Początek prac nad najnowszym projektem można datować na maj 2009 roku. Pracował nad nim interdyscyplinarny zespół złożony z przedstawicieli ZDM, ZTM, MPK, WGKiM, WZKiB (wyjaśnienia skrótów podajemy na końcu wywiadu) z ramienia miasta i jego jednostek oraz pracowników naukowych Politechniki Poznańskiej. Jako jednostka wiodąca został wyznaczony ZDM.
Duże projekty ITS mają z reguły charakter interdyscyplinarny i posiadają wielu interesariuszy.
Artur Kostrzewa: Czy są prowadzone badania ruchu na podstawie których w przyszłości będzie można ocenić efektywność działania systemu?
Przemysław Staśkowiak: Badania ruchu w zakresie określenia ilości pojazdów przejeżdżających przez skrzyżowania prowadzone są w ramach istniejącego systemu. Z uwagi na fakt, że obecnie, w przewidywanym obszarze wdrożenia nowego systemu ITS prowadzone są liczne prace inwestycyjne i remontowe, specjalne badania dla celów ewaluacyjnych zostaną przeprowadzone nie wcześniej niż po miesiącach wakacyjnych bieżącego roku.
Artur Kostrzewa: Jakie koszty utrzymania systemu i czy zwrócą się np. z dłuższej eksploatacji dróg lub tańszej komunikacji publicznej, a może z oszczędności czasu.
Przemysław Staśkowiak: Obecnie koszty utrzymania systemu szacuje się na ok. 4,7 mln zł brutto rocznie. Są to wszystkie koszty jakie ponosi miasto na utrzymania systemu, łącznie z kosztami energii elektrycznej na potrzeby sygnalizacji świetlnych, kosztami pracy personelu oraz bezpośrednich kosztów utrzymania urządzeń w terenie i centrum sterowania. Na podstawie analiz przeprowadzonych na potrzeby studium wykonalności koszty te po realizacji projektu mają wzrosnąć o 0,9 mln zł rocznie.
Projekt ma przede wszystkim przynieść korzyści socjalne i ekonomiczne dla użytkowników systemu, czyli mieszkańców miasta i osób korzystających z infrastruktury transportowej. Największy udział w korzyściach mają oszczędności z tytułu zmniejszenia kosztów czasu podróży użytkowników. Profity takie są niewymierne i trudno oszacować ich wartość w pieniądzach, ale korzyści i zwrot poniesionych nakładów inwestycyjnych z całą pewnością przewyższą jego koszty już po pierwszym roku użytkowania.
Artur Kostrzewa: Czy jest przewidziana integracja z systemem wojewódzkim, krajowym lub międzynarodowym?
Przemysław Staśkowiak: Tak, głównym założeniem systemu jest jego otwartość pod względem wymiany informacji.
Artur Kostrzewa: Kto będzie właścicielem i dysponentem danych w systemie?
Przemysław Staśkowiak: Właścicielem i dysponentem będzie miasto Poznań reprezentowane przez Zarząd Dróg Miejskich.
Artur Kostrzewa: Czy przewiduje się współpracę z dostawcami systemów biznesowych takimi jak Google, automapa ZUMI, Targeo, itd.?
Przemysław Staśkowiak: Ze względu na fakt, że projekt jest w części finansowanych ze środków UE do czasu zakończenia okresu trwałości projektu nie możemy z niego czerpać korzyści finansowych, ale jak wcześniej wspomniałem system jest otwarty na wymianę informacji.
Posiadając obecne doświadczenia to na pewno przyspieszylibyśmy realizację, ale założenia projektu pozostałyby bez zmian.
Artur Kostrzewa: Czy gdyby taki projekt miałby być stworzony po raz drugi, to zrobilibyście go tak samo, czy inaczej mając już te doświadczenia?
Przemysław Staśkowiak: Posiadając obecne doświadczenia to na pewno przyspieszylibyśmy realizację, ale założenia projektu pozostałyby bez zmian.
Artur Kostrzewa: Czy w związku z tym możecie dać jakieś rady dla innych miast, na co zwrócić uwagę, czego się wystrzegać przy tworzeniu projektów, by były jak najlepsze?
Przemysław Staśkowiak: Należy zwrócić uwagę, że duże projekty ITS mają z reguły charakter interdyscyplinarny i posiadają wielu interesariuszy. Ważnym jest aby w pracach przy formułowaniu założeń i wymagań funkcjonalnych, a także szczegółowych opisów uczestniczyli przedstawiciele właściwych jednostek, które będą z efektów wdrożenia korzystać i zarządzać operacyjnie infrastrukturą, która powstanie na potrzeby takiego projektu.
Artur Kostrzewa: Na jakim etapie obecnie jest realizacja projektu?
Przemysław Staśkowiak: Obecnie trwa pierwszy etap procedury wyboru wykonawcy systemu, do 20 lutego oczekujemy wniosków potencjalnych wykonawców o zaproszenie do składania ofert. Zakończyliśmy też postępowania na wybór Inżyniera Kontraktu, który będzie wykonywał funkcje wspomagające nadzór inwestorki nad projektem.
Skróty użyte w tekście: WGKiM – Wydział Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej (Urząd Miasta Poznania), WZKiB – Wydział Zarządzania Kryzysowego i Bezpieczeństwa (Urząd Miasta Poznania), ZTM – Zarząd Transportu Miejskiego, MPK – Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne ZDM – Zarząd Dróg Miejskich.
Informacje o autorze
Przemysław Staśkowiak urodził się w 1979 roku w Kościanie, w Poznaniu mieszka od 1999 roku. Pracuje w pionie zarządzania ruchem Zarządu Dróg Miejskich od 2001 roku. Od 2009 roku naczelnik Wydziału Bezpieczeństwa Ruchu, którego jednym z zadań jest utrzymanie i rozwój poznańskiego systemu sterowania ruchem, pełni jednocześnie funkcje kierownika projektu System ITS Poznań. Członek zespołu ds. obsługi transportowej Euro2012 w Poznaniu. Reprezentuje Zarząd Dróg Miejskich jako członka stowarzyszenia ITS Polska.
Absolwent poznańskiego Uniwersytetu Ekonomicznego (ówczesnej Akademii Ekonomicznej) w specjalności Transport i Logistyka na wydziale Zarządzania. Praca magisterska napisana pod kierunkiem dr.
hab. inż. Waldemara Wieczerzyckiego traktowała o Inteligentnych Systemach Wspomagających Sterowania Ruchem Drogowym w Transporcie Miejskim.
Prywatnie pasjonat motocykli i koszykówki.
Informacje o mieście
Poznań to miejsce, w którym potencjał krajów Nowej Europy, energia wschodzących gospodarek, jest podbudowana kulturą cywilizacyjną Zachodu. Ponad półmilionowa metropolia leży w najbardziej rozwiniętej części kraju. W miejscu, z którego bliżej do Berlina, niż do stolicy Polski. W Poznaniu żyją ludzie, na których można polegać. Wykształceni, znający języki, otwarci i spontaniczni, a jednocześnie – stabilni, przewidywalni i solidni. Poznań stawia na technologię osiągania sukcesu podpartą 1000-letnią tradycją skuteczności – tu nawet najbardziej ambitne przedsięwzięcia i najodważniejsze wizje maja największe szanse powodzenia.
Poznaniacy, z sukcesem potrafią zorganizować ważne międzynarodowe spotkania takich organizacji jak ONZ czy ASEM. Miasto regularnie gości najważniejsze imprezy kajakarskie i wioślarskie na świecie na pięknie położonym w samym sercu miasta torze regatowym Malta. Prężnie przygotowuje się także na Mistrzostwa Europy w piłce nożnej w 2012 roku – gotowy jest już Stadion Miejski, a pozostałe inwestycje realizowane są zgodnie z planem. Mamy także największy w Polsce Aquapark.
Charakter miasta uzupełniają różnorodne wydarzenia kulturalne – od znanych w całej Europie, po młodsze i prężnie rozwijające się imprezy. W Poznaniu odbywają się: jeden z bardziej znanych festiwali teatralnych w Europie (www.malta-festival.pl), największe w tej części Europy Międzynarodowe Warsztaty Tańca Współczesnego (www.ptt-poznan.pl), festiwal filmów animowanych (www.animator-festival.com) czy cykl koncertów POZnan* dla Ziemi, na których wystąpili już Nelly Furtado, Radiohead i Sting.
Poznań jest otwartą europejską metropolią, eleganckim, modnym, ale swobodnym miastem, oferującym wysoki poziom jakości życia i możliwość realizacji wielkich ambicji oraz interesujące opcje spędzenia wolnego czasu.
